Yeni KDV genel tebliğinin sigorta şirketlerini ve aracılarını ilgilendiren düzenlemeleri:

26 Nisan 2014 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliği ile, bundan önce yayımlanan tüm KDV Genel Tebliğleri 1 Mayıs 2014’ten geçerli olmak üzere kaldırılmış, KDV ile ilgili tüm düzenlemeler, usul ve esaslar bu yeni tebliğde belirlenmiştir. Tebliğin sigorta şirketleri ve aracılarını ilgilendiren düzenleme ve açıklamalarını aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz.

Sigorta şirketlerinin tüm işlemlerinin BSMV kapsamında olması nedeniyle KDV Kanunu’nun 17/4-e Maddesi uyarınca KDV’den istisna olduğu, reasürans işlemlerinin de bu kapsamda olduğu, sigorta acenteleri ile sigorta brokerlerinin sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin işlemleri karşılığı aldığı komisyon bedelleri üzerinden aynı madde gereğince KDV hesaplanmayacağı belirtilmiştir. Sigorta acente ve brokerleri tarafından işletmelerine ait taşınır ve taşınmazların teslimi ve sigorta muamelelerine ilişkin olanlar dışındaki hizmetleri KDV’ye tabidir. Bu nedenle, sözü edilen sigorta aracılarının istisna kapsamına girmeyen KDV’ye tabi arızi işlemlerinin bulunması halinde, bu işlemler sadece işlemin gerçekleştiği dönem için bir defaya mahsus olarak verilecek 1 No’lu KDV beyannamesi ile beyan edilecektir.

Sigorta acente ve brokerlerinin sigorta şirketlerine yaptığı sigorta muamelelerine ilişkin KDV’den istisna hizmetlerle ilgili olarak yüklenilen KDV, Kanunu’nun (30/a) maddesine göre indirim konusu yapılmaz, işin niteliğine göre gider veya maliyet olarak dikkate alınır. İstisna kapsamına giren işlemlerle istisna kapsamına girmeyen işlemlerin birlikte yapılıyor olması halinde, istisna kapsamına giren işlemler nedeniyle yüklenilen KDV’nin aynı şekilde gider veya maliyet olarak dikkate alınacağı tabiidir.

Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından münhasıran uyuşmazlıkların çözümüne ilişkin olarak verilen hizmetler, KDV’den müstesnadır. (Kanunun 17/4-v Maddesi) Dolayısıyla, Sigorta Tahkim Komisyonu tarafından bu hizmetlere karşılık alınan bedeller üzerinden KDV tahsil edilmez.

Sadece BSMV kapsamındaki işlemleri yapanların KDV mükelleflerinden fatura ve benzeri belge karşılığında temin ettikleri malların kısmen veya tamamen iade edilmesi halinde iade amaçlı bir belge (dekont vb.) düzenlenerek bu belgede; malın alış faturasının tarih ve numarası belirtilecek, iade edilen kısma ilişkin tutar KDV dâhil olarak gösterilecek, belgeye, “İşbu belge………. Tebliğin (III/C-6.2.) bölümüne göre iade edilen mallara ilişkin olarak düzenlenmiştir. % … KDV dâhildir.” açıklaması yazılacaktır. Malın iadesine ilişkin bu belgede toplam bedel içerisinde gösterilen KDV malı iade eden BSMV mükellefi tarafından KDV beyannamesi ile beyan edilmez, gelir/kurumlar vergisi bakımından belgede yer alan KDV dâhil toplam bedel hasılat olarak dikkate alınır. Malın iade edildiği firma ise mal bedeli içindeki KDV tutarını iç yüzde yoluyla hesaplar ve genel hükümler çerçevesinde “indirilecek KDV” olarak dikkate alır. Öte yandan, sadece BSMV kapsamındaki işlemleri yapanların fatura karşılığında temin ettikleri hizmetler ile ilgili olarak, işlemin kısmen ya da tamamen gerçekleşmemesi, işlemden hizmet ifası başlamadan veya bir kısım hizmet ifa edildikten sonra vazgeçilmesi gibi nedenlerle matrahta değişiklik meydana geldiğinde de KDV düzeltmesi yukarıdaki açıklamalara uygun olarak gerçekleştirilir.

KDV Kanunu’nun 9. Maddesine göre Türkiye’de ikametgahı, işyeri, kanuni veya iş merkezi bulunmayanlardan alınan hizmetlerde, eğer bu hizmetler Türkiye’de ifa ediliyorsa veya hizmetten Türkiye’de faydalanılıyorsa hizmet alıcısı KDV mükellefi olmasa bile bu hizmet üzerinden sorumlu sıfatıyla KDV beyan ederek 2 No’lu KDV beyannamesi ile beyan edecek ve vergiyi yatıracaktır. Maliye Bakanlığı bunun dışında kalan bazı hallerde de verginin tamamının veya bir kısmının mal veya hizmet alıcısı tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilerek vergi dairesine ödenmesi zorunluluğu getirmiştir. Bu mal ve hizmet alımlarında sorumlu sıfatıyla KDV beyan ederek yatırmak zorunda olanların kapsamı işlem türüne göre farklı olabilmektedir. Yabancılardan alınan hizmetlerin yanı sıra tebliğde bu madde kapsamında sayılan mal ve hizmet alımlarının bazılarında da sigorta şirketlerinin ve aracılarının vergi sorumlusu sıfatıyla KDV beyan etmesi söz konusu olabilir. (Tebliğin 1.C/2. Bölümü)