Vergide hazır beyan sistemi ile getirilen kolaylık

BİLİNDİĞİ üzere, gerçek usulde vergilendirilen ticari, zirai ve mesleki kazanç sahipleri yıllık gelir vergisi beyannamelerini elektronik ortamda göndermek zorundadır.  Diğer mükellefler için ise yıllık gelir vergisi beyannamelerinin elektronik ortamda gönderilmesi zorunlu değildir.
Öte yandan, önceki yıllarda yayımlanan 414 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği ile  sadece kira geliri elde eden mükelleflere yönelik olarak getirilen Önceden Hazırlanmış Kira Beyanname Sistemi ile mükelleflerin bu gelirlerine ilişkin beyannamelerinin Gelir İdaresi Başkanlığınca önceden doldurulup mükelleflerin onayına sunulması ve böylece beyannamelerin elektronik ortamda kolay ve hızlı bir şekilde alınması mümkün hale gelmiştir.
Bu defa,  25 Şubat 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 470 Sıra No’lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği  ile bu sistemin kapsamının genişletilmesi ile hazırlanan “Hazır Beyan Sistemi”  ile mükelleflerin Yıllık Gelir Vergisi beyannameleri önceden hazırlanarak internet ortamında kendilerinin onaylarına sunulmaya başlamıştır.
Tebliği aşağıdaki şekilde özetleyebiliriz:
* Yayımlanan genel tebliğ ile gerçek kişilerce yıllık beyanname ile beyan edilmesi gereken;  kira gelirleri, kâr payı (temettü) gibi menkul sermaye iratları,  gayrimenkul satış kazancı, hisse senedi satış kazancı, limited şirket  hissesi satış kazancı gibi diğer kazanç ve iratlar, ücretler (tevkifat dışı kalmış ücretler ile tevkif suretiyle vergilenmiş olsa da birden fazla işverenden ücret alan ve birden sonraki alınan ücretlerin tutarı belirli sınırı aşan ücretler) şeklinde gelir unsurları olan mükellefler için Gelir İdaresi Başkanlığınca önceden  temin edilen bilgilere  göre hazırlanan beyannameleri hazır beyan sisteminde mükellefin onayına sunulacaktır.
Ancak, ticari, mesleki ya da zirai kazancı nedeniyle yıllık beyanname veren mükellefler yukarıdaki gelirleri de elde etseler bile bu sistemin dışında tutulmuştur.
Mükellefler hazır beyan sistemindeki beyannameleri elektronik ortamda onayladıklarında adlarına vergi tahakkuku gerçekleşecektir. İlk defa beyanname verecekler de bu aşamada mükellefiyet tesis ettirmiş olmaktadır.
Hazır beyan sistemine İnternet Vergi Dairesi üzerinden ulaşılacaktır.
Sisteme güvenlik soruları cevaplanarak veya İnternet Vergi Dairesi şifresi kullanılarak girilecek olup, şifre ile girmek isteyenler tebliğ ekindeki form ile herhangi bir vergi dairesine girerek şifre alabilecektir. Kira beyannameleri için önceden temin edilmiş olan şifreler hazır beyan sisteminde de kullanılabilecektir.
Beyannamelerinin mükellef tarafından kontrol edilerek, eksik, hata veya yanlışlık varsa kendisi tarafından düzeltilmesi ve daha sonra onaylanması esastır. Bu nedenle, Gelir İdaresince hazırlanan ve mükelleflerce elektronik ortamda onaylanan beyanname içeriğinin doğruluğundan mükellefler sorumludur.
Beyannamenin hazır beyan sisteminde verilmiş sayılması için beyanname onaylanmasının kanuni beyanname verme süresinin dolmasından önce yapılması gereklidir.
Hazır beyan sistemi; yıllık beyanname ile beyanı gereken ücret, menkul sermaye iradı, kira gelirleri ve diğer kazanç ve iratları olan mükelleflerin durumlarını gözden geçirmek, kontrol etmek açısından kanaatimizce son derece faydalı olacaktır. Mükellefler, böylelikle sonradan cezalı bir tarhiyatla karşılaşmaktan kurtulacaktır. Ancak, sistemdeki bilgilerin, tutarların eksik ya da yanlış olması ihtimali de düşünülmeli, mükellef kendindeki bilgilere göre beyanına son halini vermelidir diye düşünüyoruz.
Öte yandan, adı geçen sistemin kullanılarak beyannamelerin bu şekilde verilmesi zorunlu olmayıp istenilirse kağıt ortamında da beyanname verilebileceği unutulmamalıdır.