“Otomatik Katılım” başladı

Otomatik katılım 1 Ocak tarihi itibarıyla kademeli bir yapıda start aldı. Sistemde 2 aylık bir cayma süresi olacak. Ancak sistemden ayrılan çalışanlar Hazine Müsteşarlığı’nın belirleyeceği esaslar dahilinde 2 yılda bir tekrar sisteme dahil edilebilecek. Müsteşarlık, bu süreyi 1 yıla kadar azaltmaya ve 3 yıla kadar artırmaya yetkili kılındı.

Otomatik katılımın  yol haritası
Kademeli geçişin söz konusu olduğu sistem 1 Ocak 2017 itibarıyla 1.000 ve üzerinde çalışanı bulunan işverenleri kapsayarak start aldı. Kamu işyerleri ise Nisan 2017de kapsama alınmaya başlanacak. 2019 yılının Temmuz ayında 1 çalışanı bulunan bir işyeri bile kapsama girmiş olacak ve kademeli geçiş tamamlanacak. 2.5 yılda bütün çalışanları kapsayacak sistemin yol haritası şöyle: 1 Ocak 2017’de 1000 ve üzeri çalışanı olan işletmeler, 1 Nisan 2017’de 250 -999 çalışanlılar ve merkezi bütçeli kamu kurumları, 1 Temmuz 2017’de 100- 249 çalışanı olan şirketler, 1 Ocak 2018’de 50- 99 çalışanı olanlar ve tüm belediyeler, 1 Temmuz 2018’de 10- 49 çalışanı olanlar, 1 Ocak 2019 itibarıyla 5- 9 çalışanlı işletmeler, 1 Temmuz 2019’da ise 1- 4 çalışanlılar otomatik katılıma geçecek.

En düşük kesinti 50 TL
Çalışanlar prime esas kazancın yüzde 3’ü kadar kesinti ile Bireysel Emeklilik Sistemi’ne dahil edilecek. Bu oranı iki katına kadar artırmaya, yüzde 1’e kadar azaltmaya veya katkı payına maktu limit getirmeye Bakanlar Kurulu yetkili olacak. En düşük kesinti 50 lira, en yüksek 321 lira olacak. Aylık prime esas kazancınız, 2 bin liraysa, maaşınızdan aylık 60 lira kesilecek. 3 bin 500 liraysa, aylık 105 lira kesinti yapılacak. 5 bin liraysa, her ay 150 lira kesilecek. Bu arada çalışan, belirlenenden daha yüksek bir oranda ödeme yapmak istediğinde bunu işverene bildirebilecek, katkı payı ödemeye azami 3 ay ara vermeyi talep edebilecek.

Devlet destekte  bonkör davrandı
Sisteme dahil olanlara devlet aylık katkı payının yüzde 25 destekte bulunacak. Ayrıca cayma hakkını kullanmayanlara bir kereye mahsus olmak üzere bin lira destek verilecek. En az 10 yıl sistemde kalıp birikimlerini maaş olarak almak isteyenlere devlet toplam birikimin yüzde 5’i kadar bir katkı daha verecek.

Birikimler başlangıç fonu’na yönlendirilecek
Otomatik katılımdaki birikimlerin nasıl değerlendirileceğine yönelik soru işaretleri de ortadan kalktı. Birikimler Başlangıç Fonu’nda yatırıma yönlendirilecek. Burada faiz içeren ve faiz içermeyen fonlar tercih edilebilecek. İki ay sonunda başka fon tercihinde bulunmayan çalışanların birikimleri bir yıl bitimine kadar Başlangıç Fonu’nda kalmaya devam edecek. Sonrasında standart fona yönlendirilecek. Standart fon da faizli ve faizsiz tercihine göre değerlendirilecek.

Giriş aidatı alınabilecek
Sistemde en çok sorulanların başında giriş aidatı konusu geliyordu. Son yönetmeliğe göre otomatik olarak sisteme katılanlardan giriş aidatı alınabilecek. Aidatı katılımcı ya da işveren ödeyebilecek. Katılımcının aynı şirkette birden fazla BES sözleşmesi veya gruba bağlı BES sözleşmesi bulunması halinde, bu sözleşmelerden sadece ilki için giriş aidatı alınacak. Katılımcının, teklifin imzalandığı veya onaylandığı tarihten sonra cayma hakkını kullanarak sözleşmeyi sonlandırması halinde varsa tahsil edilmiş giriş aidatı iade edilecek.

Sistemin esaslarına dair belirlenen diğer hususlar da şu şekilde:
• İşveren tercih etmesi durumunda çalışan ad ve hesabına katkı payı ödemesinde bulunabilecek.

• Emeklilik sözleşmesi bireysel veya grup emeklilik sözleşmesi olarak yapılabilecek.

• Fon dağılımı ilgisine göre katılımcının, sponsorun veya işverenin tercihine göre belirlenecek. Sözleşme kuruluş aşamasında herhangi bir tercihte bulunulmaması durumunda birikim öncelikle standart fonlarda yatırıma yönlendirilecek.

• Fon tercih ve fon dağılım değişikliği hakkı şirket aracılığıyla portföy yöneticiliği yapmak üzere yetkilendirilmiş kuruluşlara devredilebilecek.

• Çalışan, belirlenenden daha yüksek bir oranda ödeme yapmak istediğinde bunu işverene bildirebilecek. Aynı şekilde, katkı payını belirlenen oranın altında kalmamak suretiyle düşürmek istediğinde bunu da işverene bildirecek.

• Çalışan, talebi doğrultusunda katkı payı ödemeye 3 ay ara verebilir.

‘CAYMA HAKKI KİŞİYE AİT’
Öte yandan Hazine Müsteşarlığı, “Otomatik Katılım”dan caymanın çalışana ait bir hak olduğunu ve  bu hakkın bir başkasına veya işverene devrinin söz konusu olmadığı açıkladı.  Açıklamada, “İşverenlerin, cayma hakkını kullanma kararını çalışanlarının ad ve hesabına kullanmaları veya bu hakkın kullanımını teşvik edecek yönlendirmelerde bulunmaları mümkün olmamaktadır” ifadesi kullanıldı.