Kurum değerleri ve çalışanlar…

İNSAN ile diğer canlıları birbirinden farklı kılan, onların davranış ve tutumlarına neden olan belirleyici faktörleridir. İnsanlar, davranışlarını düşünce ve yaratıcılık üzerine sistematize etmişken, özellikle hayvanların davranışlarında daha çok ön plana çıkan, içgüdü faktörü olmuştur. Buna karşın insanoğlu, ahlak ve değerler üzerinden davranışlarını haklı çıkarmaya ve verdiği kararlarla, uygulamaya koyduğu eylemleriyle, çalıştığı kurumlarda veya kendi çevresinde değer yaratmaya çaba göstermektedir.
Değer kavramı; Türkçe sözlük içerisinde “bir şeyin önemini belirlemeye yarayan soyut ölçü, bir şeyin değdiği karşılık, kıymet” anlamında kullanılmaktadır. Kaynak: TDK, Türkçe Sözlük.
Bu anlamıyla değerler, kişilerin düşünce ve eylemlerini nitelemeye, değerlendirmeye ve yargılamaya yarayan ölçütlerin kaynağını oluşturmaktadır. Dolayısıyla, değerlerin birey ve toplum üzerinde önemli bir etkisi vardır.
Toplumun ve iş hayatının örgütsel kültürünü yakından etkileyen ve belirleyici olan değerler, daima değişime ve gelişime açık olması nedeniyle asla statik bir yapıyı değil, dinamik bir olguyu ortaya koyar. Kurumsal yapılardaki bu değişim olgusu, çalışanları da derinden etkilemekte ve onların hem yaşam biçimlerinde, hem de bireysel kültürlerinde farklılıklara neden olmaktadır. Bunun sonucunda değer yargılarının ve öngörülerinin de değişime uğraması kaçınılmaz olmaktadır.
Çalışan düzeyinde onların davranışlarını ve tutumlarını etkileyen değerler, kurum içi grupların ve takımların kültürünü oluşturmakta ve organizasyonun tüm bilinen işletme faaliyetlerine yön vermektedir. Bundan dolayı, liderlik davranışlarında, takımlara yönelik yönetim uygulamalarında, kendi içlerindeki iletişim biçimlerinde, problem çözme ve karar verme gibi önemli örgütsel süreçler de değer yönelimlerinden etkilenmektedir.
Değerler, algımızda soyut kavramlar olarak ortaya çıkmasına rağmen, sonuçları itibarıyla somut çıktıları görülmektedir. Bireysel değerler olarak, insanların beklentileri barınma, yeme ve saygı görme olarak özetlenebilmesinin yanı sıra, kurumsal değerleri, kurum amacına göre değişebilir değerler olarak tanımlayabiliriz. Kurumsal değerlerin en belirgin çıktısı müşteri memnuniyetinin sağlanması için yürütülen süreçlerdir. Ancak, çoğu işletmelerin kurumsal değerleri ise, temel olarak gelir ve kârın büyüklüğü ile ilgili olmaktadır. Bu değerler, aynı zamanda işletmenin temel amacını da oluşturmaktadır. Çalışanların davranışlarını nitelendirmeye, değerlendirmeye ve yargılamaya yarayan ölçütlerin kaynağını teşkil eden kurum içi örgütsel değerlerin önemi ise işletmeyi sürdürebilir kılan bu iki temel amaca hizmet etmesidir.
Çalışanlardaki değerler ise; hakkaniyetli olmak, başarılı olmak, sorumluluk almak, eşit davranmak, güven duymak, karşılıklı sevgi duymak, dürüst olma, saygı duyma, kendine güven, hoşgörülü olma, yardımseverlik gibi, örgütsel yaşamda da önemli yer tutan değerler arasında sayılabilir.
Kurum içinde, örgütleri birbirine bağlayan ve kurumun faaliyetlerine verimlilik ölçütünde yön veren bu temel değerleri aşağıdaki şekilde açıklamak mümkündür.
• Güven: Biriminin değerlerini benimseyen her çalışan müşteri, birbirleri ve işletme için en iyi olanı yapacaktır,
• Karşılıklı Saygı: Herkese nazik davranılacak ve itibar gösterilecektir,
• Takım Çalışması: Her ekip üyesinin bireysel ve bütünsel olarak ekibin daha yüksek sonuçları başarma potansiyeline katkı sağladığı bir ortamın hazırlanması,
• Yetkilendirme: Müşteri memnuniyeti ve bölüm performansına katkıda bulunan kararlar alma imkânına sahip oldukları çalışanlara hissettirilmelidir,
• Risk Alma: İyi analizler sonucunda belirlenmiş olan risklerin alınması kabullenilmeli ve teşvik edilmelidir,
• Zaman ve Hızın Önemi: Zaman bir rekabet avantajı olarak kullanılmalıdır.
• Sürekli Gelişim: Yaptığımız her şeyin çıkarılabilecek, basitleştirilebilecek ve geliştirilebilecek bir süreç olduğunu bilmeli ve geliştirmeliyiz,
• Sözünde Durma: Ekibe ve müşterilere verilen sözlerin yerine getirilmesi etik bir kural olarak kabullenilmeli,
• Müşteri Memnuniyeti: İş ve dış müşterilere, beklentilerin üzerinde bir tatmin sağlanması temel amacımız olmalıdır.