Gelirlerin yıllık beyanname ile beyanında bazı yeni düzenlemeler:

BİLİNDİĞİ üzere, yıllık gelir vergisi beyannamelerinin 1-25 Mart tarihleri arasında verilmesi gerekmektedir. (Basit usule tabi mükelleflerde ise beyannameler 1–25 Şubat tarihleri arasında veriliyor) 2013 yılında elde edilen gelirlerin beyan durumu Gelir Vergisi Kanunu’nun 85. ve 86. Maddelerine göre belirlenmektedir. Öte yandan, bazı yatırım araçlarından sağlanan gelirler ise aynı Kanunun Geçici 67. Maddesine göre vergilenmekte olup, bu gelirler (Maddenin 11. fıkrasındaki isteğe bağlı beyan durumu bir tarafa bırakılırsa) yıllık beyanname ile beyan edilmemektedir.

15 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6322 sayılı Kanun ve 29 Haziran 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6327 sayılı Kanun ile Gelir Vergisi Kanunu’nda bazı değişiklikler yapılmış olup, bu değişiklikler yıllık gelir vergisi beyannamesi ile beyan edilecek gelirlerden yapılacak istisna ve indirim uygulamasını etkilemektedir.

2013 yılı gelirlerinin yıllık beyanname ile beyanında özellik arz eden bu yeni düzenlemelerden bazılarını kısaca şu şekilde hatırlatabiliriz:

n Bireysel Emeklilik Sistemi’ne ödenen katkı paylarının vergi matrahının hesabında ücretten ve yıllık beyanname ile beyan edilen gelirden indirimine son verilmiştir.

n Şahıs sigorta primlerinin ücretten ve yıllık beyanname ile beyan edilen gelirden indirimi ile ilgili hükümler de değiştirilmiştir. Eskisinden farklı olarak; hayat sigorta primlerinin tamamı değil yüzde 50’si indirime esas alınacaktır. Buna karşılık diğer şahıs sigorta primlerinde böyle bir kısıtlama olmayıp tamamı indirim hesabına dahil edilecektir. Ücret ve beyan edilen gelirin yüzde 5’i olarak belirlenmiş sınırlama yüzde 15’e çekilmiş, asgari ücretin yıllık tutarını aşamama sınırı ise aynen korunmuştur. Yıllık beyannamede beyan edilen gelirin yüzde 15’i ve yıllık asgari ücret tutarını aşamama sınırının tespitinde; işverenler tarafından ücretliler adına Bireysel Emeklilik Sistemi’ne ödenen katkı payları ile gerek ücret ve gerekse yıllık beyannamede indirim konusu yapılacak prim ödemelerinin toplam tutarı birlikte dikkate alınacaktır.

n Konut kira gelirleri için geçerli olan istisnadan (2013 için 3 bin 200 liradır) yararlanma hususunda yeni bir şart getirilmiştir. Halen mevcut hükümlerde; ticari, zirai ve mesleki kazancını yıllık beyanname ile beyan edenler bu istisnadan yararlanamamaktadır.   İstisna haddi üzerinde hasılat elde edilip beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde de, bu istisnadan yararlanılamaz. Yapılan değişiklikle bunlara ilave olarak; istisna haddi üzerinde hasılat elde edenlerden, beyanı gerekip gerekmediğine bakılmaksızın ayrı ayrı veya birlikte elde ettiği ücret, menkul sermaye iradı, gayrimenkul sermaye iradı ile diğer kazanç ve iratlarının gayri safi tutarları toplamı ücret gelirleri için uygulanan vergi tarifesinin 3. dilim sınırını (2013 için 94 bin lira) aşanlar da bu istisnadan faydalanamayacaktır.

Buna göre, örneğin ücret geliri ile konut kira geliri elde eden bir kişi, ücret geliri yıllık beyana tabi olmasa bile bu iki gelir unsuru toplandığında yukarıdaki sınırı aşıyorsa, konut kira geliri için istisnadan faydalanamayacaktır.

Konut kira geliri olan kişilerin; maddede sayılan gelir unsurlarının gayrisafi tutarlarının beyana tabi olup olmadığına bakmaksızın konut kira hasılatı ile toplayarak istisnadan yararlanma imkanına sahip olup olmadıklarını hesaplamaları gerekmektedir.

Eğer, elde edilen konut kira geliri 3 bin 200 liranın altında ise yukarıdaki hesaplamalara gerek olmaksızın istisnadan yararlanılabilecektir.

Daha önce de belirttiğimiz üzere, ticari, zira veya mesleki kazançlarını yıllık beyanname ile beyan etmek zorunda olanların istisnadan hiçbir şekilde yararlanmaları mümkün bulunmamaktadır.