Büyüme hız kesti

Swiss Re, 2013 yılını inceleyen yeni Sigma raporunu yayınladı. Rapordaki verilere göre, gelişmiş ekonomilerin büyüme oranı değişmeden yüzde 1.3 olarak kaldı. 2012 yılında büyüme oranı yüzde 2.8 olan ABD ekonomisinin büyümesi 2013 yılında yavaşlayarak yüzde 1.9’a geriledi. 2013’te gelişmiş ülkelerin büyümesinde ABD ekonomisi belirleyici oldu. Kemer sıkma politikalarına ve onaylanmadığı için 16 gün boyunca bütçesini kullanamayan hükümete rağmen, ABD ekonomisi yerel tüketimde ve yatırım harcamalarında yaşanan iyileşmeler sayesinde büyüdü.

Batı Avrupa’nın büyüme oranlarındaki düşük seviyeler devam ediyor. 2012 yılında yüzde 0.2 olan büyüme oranı 2013 yılında yüzde 0.3’e ulaştı. Almanya ve İngiltere’nin ekonomileri de istikrarlı bir şekilde büyüdü. Fransa ile Yunanistan, İtalya, Portekiz ve İspanya gibi güneydeki ülkelerin ekonomilerin büyümesi arttı, ancak büyüme oranları diğer ekonomilerin gerisinde kalmaya devam etti. Sigma’ya göre, Batı Avrupa’da bir bankalar birliği kurulmasına istinaden, yapılan anlaşmalarda önemli aşamalar kaydedilmesi sonucunda euronun geleceğine dair endişeler yatışmış gibi görünüyor. Ancak, Euro Bölgesi’ndeki işsizlik oranı yüzde 11’e yükselerek rekor bir seviyeye ulaştı.

2013 YILI GELİŞMEKTE OLAN EKONOMİLERE YARAMADI

2013, gelişmekte olan ülkeler açısından kötü bir yıl oldu. Orta ve Doğu Avrupa’da büyüme oranları, son 10 yılın ortalamasının altındaydı. Bunun en büyük sebebi, bölgenin ihracat konusunda Batı Avrupa’ya fazlasıyla bağımlı olması. Gelişmekte olan Asya, Çin’in yüzde 7.5’lik büyüme oranı sayesinde diğer bölgelerden daha iyi bir performans sergiledi. Brezilya’daki enflasyon, ürünlere olan düşük talep ve toplumda gözlemlenen hoşnutsuzluklar dolayısıyla Latin Amerika’daki büyüme global trendin gerisinde kaldı. Venezüella ve Arjantin’de yaşanan siyasi çalkantılar yatırımcıların güvensizlik duymasına yol açarak ana paranın erimesini hızlandırdı ve çift haneli enflasyona sebep oldu.

Afrika, Güney Afrika’daki altyapısal zayıflıklar ve maden sektöründe süregelen grevler dolayısıyla yeterince büyüyemedi.

Orta Doğu’daysa jeopolitik sorunlar, devam eden savaşlar ve ihracata olan düşük talep, büyüme oranlarını aşağı çekti. Ancak bölgedeki gelişmiş ülkelere petrol ihracatı yapan ülkeler, enerji sektöründeki yüksek fiyatların etkisiyle büyümeye devam etti.

2014 YILINDA EKONOMİK  BÜYÜME HIZ KAZANACAK

Sigma’ya göre, küresel artan talebin ticareti canlandırması ve birçok ülkenin ekonomi politikalarını yumuşatması sonucu 2014 yılında gelişmiş ekonomilerin büyümesi hız kazanacak. ABD’nin bu yıl güçlenme belirtileri gösteren ekonomisinin ise önümüzdeki yıl yüzde 3.5 civarında büyümesi öngörülüyor. Avrupa’daysa, İngiltere bölgedeki diğer ülkelere kıyasla daha iyi bir performans sergileyecek. Maaşların ve tüketimin artması sonucu ülke ekonomisi yüzde 3 oranında büyüme gösterecek. Euro Bölgesi’ndeki ekonomiler farklı hızlarda büyümeyi sürdürecek.

2014 ve 2015 yıllarında küresel ekonomik politikaların sıkılaşması sebebiyle gelişmekte olan ülkeler orta düzeyde bir büyüme sergileyecek. Çin’in büyümesi, ekonomik reformlara gidilmesi sayesinde hedeflendiği gibi yüzde 7.5 oranında gerçekleşecek. Afrika ve gelişmekte olan Asya, diğer gelişmekte olan bölgeler arasında ön plana çıkacak. Özellikle Suudi Arabistan başta olmak üzere Arap Emirlikleri ya güçlü büyümelerini sürdürecek ya da son 10 yıllık ortalamalarının üzerinde bir büyüme gösterecekler. Orta ve Doğu Avrupa ise, Euro Bölgesi’ndeki güçlenmenin ve yatırımların artmasının avantajını yaşayacak.

GLOBAL PRİM ÜRETİMİNDE GÖRÜLEN ARTIŞ YAVAŞLADI

2013 yılında global prim üretimi bir önceki yıla göre yüzde 1.4 oranında artarak 4 trilyon 642 milyar dolara ulaştı. Sigma verilerine göre 2012 yılında üretimdeki artış yüzde 2.5 oranındaydı, dolayısıyla raporda 2013 yılında sektörün büyümesinin yavaşladığı vurgulandı. Gelişmekte olan pazarlardaki prim üretim artışı, bir önceki yılın üzerinde bir oranla yüzde 7.4 olarak gerçekleşti. Gelişmiş pazarlardaysa prim üretimindeki artış yüzde 0.3 oranında kaldı. Sigma’ya göre üretim artışı oranları arasındaki bu fark, uzun vadeli trendlerin gözardı edilmesine yol açıyor. Gelişmekte olan pazarların büyümesi yavaşlarken, gelişmiş pazarlardaki prim üretimi 2000 yılından bu yana düşük bir hızda artmayı sürdürüyor.

2013 yılında hayat branşındaki global prim üretimi 2 trilyon 608 milyar dolar olarak gerçekleşti. Bir önceki yıl üretimdeki artış oranı yüzde 2.3’ken, 2013 yılında bu oran yüzde 0.7’ye geriledi. Büyümedeki yavaşlama, gelişmiş pazarlardaki durgun sigorta satışları ve gelişmekte olan ülkelerdeki güçlü de olsa ortalamanın altında kalan büyüme oranlarından kaynaklandı. Sigma raporuna göre, ülkeler bazında bakıldığında, büyüme oranları ve şekilleri arasında büyük farklar gözlemlendi.

GELİŞMİŞ ÜLKELERDE HAYAT BRANŞI KÜÇÜLDÜ

2013’te, gelişmiş pazarlardaki hayat branşı yüzde 0.2 oranında daraldı. Büyüme, bir önceki yıl yüzde 1.9 oranındaydı. Kuzey Amerika’da görülen ekonomik küçülme ve gelişmiş Asya ülkelerindeki sigorta satışlarında yaşanan durgunluk, Batı Avrupa ve Okyanusya’daki güçlü büyümeyi istatistiklerde geriye çekti.

Büyük şirketlerin yeni anlaşmalar yapması sonucunda 2012 yılında grup yıllık gelir sigortası (annuity) satışları bir anda yükselmişken, 2013 yılında aynı oranda satış olmaması ABD’de prim üretiminin yüzde 7.7 oranında azalmasına sebep oldu.

Sigma’ya göre, 2012 yılında yapılan grup yıllık gelir sigortası satışları göz ardı edildiğinde dahi, ABD’nin hayat branşındaki prim üretimi yine de yüzde 1.6 oranında küçülmüş olacaktı. Kanada’daysa, prim üretimindeki artış 2012 yılında yüzde 0.3’ken, 2013 yılında bu oran yüzde 2’ye çıktı.

Batı Avrupa’da hayat üretimi son üç yıldır azalırken, 2013 yılında yüzde 4’lük bir artışla büyümesine kaldığı yerden devam etti. Bu büyümeyi, hayat branşının Portekiz, İtalya ve İsveç’te gösterdiği güçlü performansın yanı sıra Fransa ve İngiltere’de prim üretiminde görülen artış da tetikledi. Güney Avrupa’da ise satışlar düşmeye devam etti.

Okyanusya’da bir önceki yıl yüzde 5 oranında düşen prim üretimi, 2013 yılında Avustralya’da hayat branşının gösterdiği performansın da etkisiyle yüzde 9 oranında arttı.

Gelişmiş Asya’da hayat branşındaki prim üretimi durgundu. Bölgedeki pazarların çoğunda hayat prim üretimleri yavaşlayarak da olsa artmayı sürdürdü, ancak vergi avantajlarının sona ermesini takiben satışların düştüğü Güney Kore hayat pazarındaki yüzde 12’lik daralma bölgedeki büyümeye gölge düşürdü.

GELİŞMEKTE OLAN PAZARLARDA HAYAT ÜRETİMİ %5.2 BÜYÜDÜ

Gelişmekte olan pazarlarda hayat sigortası prim üretimleri 2012 yılında yüzde 5.2 oranında artmışken, 2013 yılında bu oran yüzde 6.4’e yükseldi. Ancak yüksek de olsa bu oran yine de kriz öncesindeki yıllık ortalama yüzde 11’lik üretim artışının altında kaldı. Oranların bir önceki yıla göre artmasının temel sebebi, gelişmekte olan en büyük hayat pazarlarına sahip Çin ve Hindistan’daki prim üretiminin tekrar artmaya başlaması oldu. Bu ülkelerdeki sigortacılar, 2011 yılında yapılan ve bankasürans satışlarını ilgilendiren, ilk yayımlandığında satışlarda ciddi düşüşe yol açan yasal düzenlemelere adaptasyonu sağlayarak yavaş da olsa tekrar büyümeye başladı.

Latin Amerika ve Karayipler’de hayat prim üretimi yüzde 12 oranında yükseldi. Üretimde 2012 yılında görülen yüzde 18’lik artışın ardından bu oran düşük görünse de, bölgede görülen uzun vadeli ortalamanın üstündeydi. Büyümenin yavaşlaması, bölgedeki Brezilya, Şili, Meksika ve Arjantin gibi önemli pazarlardan kaynaklandı.

Hayat prim üretimi Afrika’da yüzde 13, Orta Doğu ve Orta Asya’daysa yüzde 5.6 oranında arttı. Orta ve Doğu Avrupa’daysa, vergilere dair bir yasa boşluğunun kapatılması sonucu hayat prim üretimi yüzde 17 oranında düşen Polonya’nın da etkisiyle hayat üretiminde yüzde 3.2 oranında bir düşüş gerçekleşti. Rusya’da hayat prim üretimi, tüketici kredilerine artan talep sonucunda kredi bağlantılı ürünlerin satışının artması sonucu güçlü büyümesini sürdürdü ve yüzde 47 oranında arttı.

HAYAT DIŞINDA DA ÜRETİM YAVAŞLADI

2012 yılında yüzde 2.7 oranında büyüyen küresel hayat dışı prim üretimi, 2013 yılında biraz yavaşlayarak yüzde 2.3 oranında arttı. Dünyada hayat dışında üretilen toplam prim 2013 yılında 2 trilyon 33 milyar dolar olarak kayıtlara geçti. Gelişmiş pazarlarda hayat dışı prim üretimindeki artış eskisine kıyasla zayıftı, gelişmekte olan pazarlarda da hayat dışı prim üretimindeki artış yavaşladı, ancak yine de yüzde 8.3 gibi yüksek bir oranda artış gerçekleşti.

Gelişmiş pazarlardaki hayat dışı prim üretimi 2012 yılında yüzde 1.5 oranında artarken, 2013 yılında bu oran yüzde 1.1’e geriledi. Kuzey Amerika’daki hayat dışı prim üretimi yüzde 1.9 oranında arttı. 2012 yılında üretim yüzde 1.8 oranında artmış olsa da, 2013 yılında yaşanan artış hâlâ bölgedeki uzun vadeli büyüme trendinin altındaydı. Kanada’da üretim artış oranı yükselerek yüzde 3.2’ye ulaştı, ABD ise hayat dışı prim üretiminde yüzde 1.7’lik bir büyüme yaşadı. Batı Avrupa’daysa, kötü ekonomik koşullara bağlı olarak hayat dışı prim üretimi yüzde 0.3 oranında azaldı. 2012 yılında hayat dışı prim üretiminde yüzde 4.7’lik bir artış yaşayan gelişmiş Asya’da üretim artışı 2013 yılında yavaşlayarak yüzde 1.7’ye geriledi. Bundaki temel sebep, yaşanan vergi reformu neticesinde uzun vadeli ürünlerin satışının yavaşlamasıyla Güney Kore’deki hayat dışı prim üretimi artışının yüzde 0.3’e gerilemesi oldu. Hayat dışı prim üretimi artışı Japonya’da yüzde 2, Tayvan’da yüzde 4.5 ve Hong Kong’da yüzde 3.5 olarak kayıtlara geçti. Singapur’da zayıflayan üretim artışı yüzde 0.5 oranındaydı. Yangın poliçelerinin fiyatlarının artması ve konutla ilgili işlerin gelişmesi sonucunda Okyanusya’da yüksek oranda prim artışı gerçekleşti.

GELİŞMEKTE OLAN HAYAT DIŞI PAZARLARDA ÜRETİM ARTIŞI %8.3

Raporda belirtildiğine göre, gelişmekte olan pazarlarda hayat dışı prim üretimindeki artış, 2012 yılında yüzde 9.3’ken, 2013 yılında azalmış da olsa yüzde 8.3 gibi yüksek bir oranda gerçekleşti. Orta ve Doğu Avrupa dışındaki tüm bölgelerde hayat dışı pazarlarında büyüme sürdü. Gelişmekte olan Asya’daki büyümeyi, Güneydoğu Asya ve Çin’de kesintisiz olarak devam eden büyüme destekledi. Ancak, hayat dışı prim üretimi 2012 yılında yüzde 8.9 oranında artan Hindistan’da yavaşlayan ekonomik gelişme ve kuruluşlar arasında zayıflayan işbirliği bağları sebebiyle üretim artış oranı 2013 yılında yüzde 4.1’e geriledi.

Latin Amerika’da hayat dışı pazarı güçlü büyümesini sürdürdü. Bir önceki yıla göre yüzde 0.6 oranında azalmış da olsa, bölgedeki hayat dışı prim üretimi 2013 yılında yüzde 7.2’lik bir artış sergiledi. Brezilya, Meksika ve Arjantin’de hayat dışı prim üretimi artışı yüksek bir oranda gerçekleşirken, Kolombiya ve Şili’de üretim artışı yavaşladı. Venezüella’daysa üretim artış oranı sabit kaldı. 2012 yılında hayat dışı prim üretimindeki artış yüzde 13 olan Rusya’da 2013’te bu oranın yüzde 1.5’e gerilemesi neticesinde, Orta ve Doğu Avrupa’da 2012’de yüzde 4.2 olan artış oranı 2013’te 2.5’e düştü. Bölgedeki AB üyesi ekonomilerin hayat dışı prim üretimleri azaldı. Güney Afrika’nın zayıflayan ekonomisinden etkilenen Afrika’da da büyüme yavaşladı.

2008 KRİZİ BÜYÜME ORANLARINI DÜŞÜRDÜ

2008’deki ekonomik krizden bu yana, gelişmiş pazarlardaki hayat sigortası prim üretimi yılda ortalama yüzde 0.2 oranında daraldı. Kuzey Amerika’daki üretim yılda ortalama yüzde 2.7 oranında azalırken, Okyanusya’da ortalama daralma yüzde 3.7 oranındaydı. Batı Avrupa’ysa hayat üretimi 2008’den bu yana yılda ortalama yüzde 0.6 oranında azaldı. Gelişmiş Asya’daysa kriz sonrası hayat prim üretiminde yıllık ortalama artış yüzde 3 olarak kayıtlara geçti.

Son beş yıldır, gelişmekte olan pazarlardaki hayat sigortası prim üretimleri, 2008’de yaşanan ekonomik krizin öncesinde olduğundan daha yavaş bir şekilde büyüdü. Büyüme oranları bölgeden bölgeye farklılık gösterdi. Gelişmekte olan Asya’da hayat sigortası prim üretiminin yıllık ortalama büyüme oranı 2003-2007 yılları arasında yüzde 16’yken, 2009-2013 yılları arasında bu oran yüzde 3.8’e düştü. Latin Amerika, Orta Doğu ve Afrika’daysa ortalama büyüme, kriz öncesinde olduğundan daha yüksek bir seviyeye ulaştı.

HAYAT SİGORTASI PAZARI GELİŞECEK

Sigma raporuna göre, 2014 yılında global hayat sigortası prim üretimi gelişmiş ülkelerde aynı seviyelerde seyredecek, buna karşın gelişmekte olan pazarlarda üretim artacak. Kuzey Amerika’da işçi sınıfının ve ekonominin güçlenmesine bağlı olarak prim üretimi tekrar artmaya başlayacak, Okyanusya ve gelişmekte olan Asya’daki hayat pazarlarıysa istikrarlı büyümesini sürdürecek. Gelişmekte olan pazarlardaki hayat prim üretimi, Çin ve Hindistan’daki iyileşme sonucu ivme kazanacak. Latin Amerika’da hayat prim üretiminin büyümesi, Meksika’da görülen iyileşme ve bölgedeki diğer ülkelerin istikrarlı büyümesiyle desteklenecek. Afrika ve Orta Doğu’daki hayat sigortası pazarı, ekonomik koşulların iyileşmesinin ve artan sigorta bilincinin avantajını görecek. Orta ve Doğu Avrupa’daki hayat prim üretimindeki artış, güçlenen ekonomi ve azalan işsizlik sayesinde güçlenecek.

GELİŞMİŞ HAYAT DIŞI PAZARLAR EKONOMİK KRİZİ HÂLÂ ATLATAMADI

2008’deki ekonomik krizden bu yana gelişmiş ekonomilerdeki hayat pazarlarının büyümesi yavaşladı. Kriz sonrasında gelişmiş pazarlarda yıllık ortalama hayat dışı prim üretimi artış oranı yüzde 0.7’yken, kriz öncesinde aynı zaman aralığında bu oran yüzde 1.9’du. Sigma’ya göre, durumun ciddiyetinin en önemli göstergesi, kriz öncesinde ortalama yıllık üretim artışı yüzde 2.9 olan Batı Avrupa hayat dışı pazarının kriz sonrasında bu oranı sıfıra düşürmesi oldu. Kuzey Amerika’da da kıyaslandığında ortalama büyüme yüzde 1.6’dan yüzde 0.5’e düştü.

Gelişmiş Asya, Japonya sayesinde istisna oldu. 2011’de gerçekleşen tsunami ve deprem felaketinin ardından yangın ve oto sigortalarında ciddi bir fiyat artışı yaşanan Japonya’da hayat dışı prim üretimi kriz öncesinde yıllık ortalama yüzde 0.5 oranında artarken, kriz sonrasında bu oran yüzde 3.5’e çıktı.

DEFLASYON İHTİMALİ KORKUTSA DA DÜŞÜK

Euro Bölgesi’nde yaşanan enflasyon korkusu, yerini deflasyon olasılığına dair endişelere bıraktı. Tüketici fiyat endeksinde görülen enflasyon düştü ve aynı seviyelerde kalacağı düşünülüyor. Ancak Sigma’ya göre, deflasyon çok da mümkün görünmüyor. Yapılan anketlere göre, Euro Bölgesi’nde orta ve uzun vadede enflasyon beklentileri pozitif seyrediyor. Büyüme ivme kazandığında tüketici fiyat endeksinde de enflasyonun artacağı öngörülüyor. ABD ve İngiltere’de enflasyon oranının yüzde 2 civarında olması bekleniyor.

AFET HASARINDA CİDDİ AZALMA VAR

2013 yılında doğal afetlerin ve insan kaynaklı felaketlerin yarattığı ekonomik hasar 140 milyar dolar olarak tahmin ediliyor. Sigma raporunda, bu miktarın, 2012 yılındaki 196 milyar dolarlık katastrof hasarının olduğu gibi, son 10 yılın ortalaması olan 190 milyar doların da hayli altında olduğu vurgulanıyor. 62 milyar dolarlık katastrof hasarıyla, 2013 yılında en büyük pay Asya’da düştü. Dünyada tarihe geçen en güçlü tayfunlardan biri olan Haiyan, Kasım 2013’te Filipinler’i vurdu.

Sigorta sektörü, 37 milyar dolarlık doğal afet hasarını ve insan kaynaklı felaketlerin 8 milyar dolarını karşıladı. En büyük sigortalı hasarlara Avrupa ve Kanada’daki seller, Avrupa’daki dolu ve fırtınalar, ABD’de görülen fırtına ve hortumlar ile Filipinler’i vuran Haiyan tayfunu yol açtı. Sigma’ya göre, ekonomik hasarla sigortalı hasar arasındaki 95 milyar dolarlık fark, gelişmekte olan pazarlarda olduğu kadar, gelişmiş pazarlarında da sigorta bilincinin yeterince yerleşmemiş olduğunu gösteriyor.

HAYAT DIŞI 2014’TE DAHA HIZLI BÜYÜYECEK

Sigma’nın değerlendirmesine göre, 2014 yılında global hayat dışı pazarının, ölçülü fiyat artışları ve ekonomik büyümeden de destek alarak gelişmesi bekleniyor. Kuzey Amerika’da süregelen ekonomik gelişme talebi artıracak, ancak ABD’de fiyat artışlarında yaşanan yavaşlama prim üretimini olumsuz yönde etkileyecek. Batı Avrupa’da da 2014 yılı, sigorta sektörü için çok daha iyi geçecek gibi görünmüyor. Okyanusya ve gelişmiş Asya’da ekonominin giderek gelişmesi, bu bölgelerde sigortaya olan talebi de artıracak, ancak Okyanusya’da sigorta pazarı regülasyon değişimleriyle de mücadele etmek durumunda kalacak.

Ekonomik gelişmelerine ve artan sigorta penetrasyonuna istinaden, gelişmekte olan pazarlarda sektör güçlü büyümesini sürdürecek. Çin’de, trafik sigortası alanında yabancı uyruklu şirketlerin de faaliyete geçebilmesini sağlayan yasanın çıkması sonucu oluşacak rekabetin, prim üretiminin yavaşlamasına sebep olması mümkün. Zayıf ekonomik büyüme ve Brezilya’da araç satışlarındaki vergi avantajının sona ermesi sebebiyle Latin Amerika’da da prim üretiminde artış baskılanacak.

Global hayat prim üretimindeki artış 2012 yılında yüzde 2.3 olarak gerçekleşirken, 2013 yılında artış oranı kayıtlara 0.7 olarak geçti. Gelişmiş pazarlar bazında, Batı Avrupa ve Okyanusya’da hayat branşının güçlü büyümesine karşın, Kuzey Amerika ve gelişmiş Asya’daki satışlar daha durgun. Gelişmekte olan pazarlardaysa Orta ve Doğu Avrupa hariç tüm bölgeler büyümesini sürdürdü.

Hayat dışında da üretim artışında yavaşlama görüldü. 2012 yılında global hayat dışı primleri yüzde 2.7 artmışken, 2013 yılında artış yüzde 2.3 seviyesinde kaldı. Japonya dışındaki çoğu gelişmiş pazarda, 2008 krizinden bu yana hayat dışı pazarı büyümesini yavaşlattı. Gelişmekte olan pazarlardaysa 2013 yılında büyüme her zamanki gibi güçlüydü.