BES satışı üzerine…

DEVLETİN %25’lik ek katkı payı ödemesiyle destek verdiği Bireysel Emeklilik Sistemi’ne katılımlardaki artış oranı, beklenildiği kadar yüksek mi? Kanunun yeni şekliyle birlikte uygulanmaya başlanan 19 aylık performansı, kanunun eski uygulamadaki performansıyla karşılaştırdığımızda karşımıza çıkan artış oranı: %136. Bu artış yeterli midir? Yoksa birden fazla değişkenin etkilediği katılımcı sayısındaki artış daha fazla olabilir miydi?…

Devlet katkısının uygulandığı tarih olan, 01 Ocak 2013 tarihinden, 31 Temmuz 2014 tarihine kadar geçen sürede; 1.574.453 katılımcı sisteme dahil olmuş bulunmaktadır. Bu sayı, 31 Mayıs 2011’den 01 Ocak 2013 tarihine kadar ise; 666.015’tir. Artış oranı, %136’dır.Bu rakamlara anlam yükleyebilmek amacıyla, sistemin tanımında ve tanımın içinde yer alan detaylar üzerinde değerlendirme yapmakta yarar var. BES’in tanımını kanunda yer alan şekliyle bir kez daha hatırlayalım. Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu’nda, sistemin kuruluş amacı, “kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak, bireylerin emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak refah düzeylerinin yükseltilmesi, ekonomiye uzun vadeli kaynak yaratarak istihdamın artırılması ve ekonomik kalkınmaya katkıda bulunulmasını teminen, gönüllü katılıma dayalı ve belirlenmiş katkı esasına göre oluşturulan Bireysel Emeklilik Sistemi’nin düzenlenmesi ve denetlenmesi” olarak açıklanmıştır. Kanun amacından da anlaşıldığı üzere, sisteme katılımları etkileyecek 6 boyut var. Bunlar;

  • Kamu SGK’ya bağlı aktif çalışan ve pasif (aylık alan) sigortalı sayısı,
  • Tasarrufun özendirilmesi ve yatırıma yönlendirilmesi,
  • Emeklilik dönemi için ek gelir desteği,
  • Ülke ekonomisinde iç borçlanma kolaylığı için uzun vadeli kaynak yaratılması,
  • İstihdam artışıyla yeni mesleki uzmanlık alanlarının yaratılması,
  • Ülkenin ekonomik kalkınmasına destek verilmesi.

Bu boyutlar içinden birkaçını ele alalım. Öncelikle, kamu SGK’ya bağlı çalışan ve BES için potansiyel olacağı varsayılabilecek aktif sigortalı sayısı: 18.352.859 kişi bulunmaktadır. Pasif olarak aylık alanların sayısı ise, 9.635.709 kişidir. (Kaynak: SGK, 2012 yılı istatistikleri). Bu kişilerin, emeklilik döneminde kendilerine bağımlı hane halkı ile yaşamlarını sürdürme zorunluluğunun olduğunu düşündüğümüzde ikinci bir ek gelir elde etme gerekliliği ortaya çıkmaktadır. Bu nedenle serbest çalışan sayısıyla birlikte çalışan sayısının gerçek potansiyelini dikkate aldığımızda, şu ana kadar 4.760.000 katılımcının dışında çok daha büyük katılımcıya ulaşılabileceği ve sistemin artış hızının daha fazla olması gerektiği görülmektedir.

Bunun yanı sıra, tasarrufa teşvik edici boyutunu dikkate aldığımızda, aşağıdaki tablodan da görüleceği üzere, hane halkının ana harcama grupları üzerinden ne kadar tasarruf edebileceği sorgulanmalıdır. Bu harcama gruplarının potansiyel katılımcı üzerindeki analizleri dikkatlice değerlendirilerek, stratejik pazarlama ve satış kararları alınabilir ve katılımcıların sisteme daha fazla katılması özendirilebilinir.

Screen Shot 2014-11-14 at 09.07.13

Yorum yazın