Vergiye uyumlu mükelleflerin çok zor durum nedeniyle ödeyemedikleri borçlarının tecili

BİLİNDİĞİ üzere, 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48. Maddesine göre; 6183 sayılı Kanun kapsamındaki amme borcu bulunan mükelleflerin bu borcun vadesinde ödenmesi veya haczin tatbiki veyahut haczolunmuş malların paraya çevrilmesi kendilerini çok zor duruma düşürecekse, teminat göstermek kaydıyla talepte bulunmaları halinde, alacaklı amme idaresi (talebi değerlendirerek uygun bulması durumunda) bu alacağını 36 ayı geçmemek üzere faiz alarak tecil edebilmektedir. Tecil faizi oranı halen yıllık % 12’dir. Tahsilat Genel Tebliğinde ve İç Genelgelerde; konuyla ilgili usul ve esaslar ile çok zor durum halinin tespitinde uygulanacak kriterler belirlenmiştir. (50.000 TL’nın altındaki borçlarda teminat aranmamakta, bunu aşan borçlarda ise aşan kısmın yarısının teminat olarak gösterilmesi gerekmektedir.)

Bu defa; 27 Mayıs 2017 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 7020 sayılı Kanunla 6183 sayılı Kanuna 48/A Madde numarası ve “Vergiye Uyumlu Mükelleflerin Borçlarının Tecili” başlığıyla yeni bir madde eklenmiştir. Söz konusu Madde, vadesi 1 Ocak 2018 ve sonrası olan vergi borçlarına uygulanacaktır. Yeni Maddenin 48. Maddeye göre önemli sayılabilecek farklı yönleri aşağıdaki şekilde özetlenebilir:

48/A Maddesi sadece Vergi Usul Kanunu kapsamında olan ve Maliye Bakanlığı tahsil dairelerince takip edilen ve vadesi 1 yılı geçmemiş vergi, harç, ceza, faiz ve zamlar için geçerlidir. 48/A Maddesinden yararlanmak için borçlunun; başvuru tarihi itibariyle en az 3 yıl süreyle ticari, zirai veya mesleki faaliyetleri nedeniyle yıllık gelir veya kurumlar vergisi mükellefi olması, geriye doğru 3 yıla ait vergi beyannamelerini süresi içinde vermiş olması (süresi içinde verilen beyannameyle ilgili düzeltme veya pişmanlık beyannameleri şartı bozmuyor), kapsama giren ve başvuru tarihi itibariyle vadesi 1 yılı geçmemiş borcunun hüsnüniyet sahibi olunmasına rağmen ödenememiş olması şartları aranmaktadır.
Teminat; 48. Maddeye göre daha azdır. ( 500.000 TL’yi aşmayan borçlarda teminat aranmamakta, bu tutarı aşanlarda ise aşan kısmı % 25’i kadar aranmaktadır) Yasa hükmünde tecil edilen alacaklara 48. Maddedeki tecil faizi oranının uygulanacağı belirtilmektir. Bakanlar Kuruluna; teminat tutarını ve oranını değiştirme, borçlunun çok zor durum halini tespitine yönelik kriterleri belirleme, çok zor durum halini derecelendirme ve bu derecelendirmeye bağlı olarak tecil süresini 60 aya kadar uzatma, farklı faiz oranları belirleme, tecil edilecek gecikme zammını Yİ-ÜFE endeksi ile hesaplatma, kapsama girecek diğer alacaklı amme idarelerini belirleme yetkisi tanınmıştır. Maliye Bakanına da; 48/A Maddesi kapsamına girecek alacaklarının tür ve tutarını belirleme, tecilde taksit zamanlarını belirleme, tecilde diğer şartları belirleme yetkisi tanınmıştır.

24 Şubat 2018 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan 2018/11284 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile; 48/A Maddesine göre çok zor durum halinin tespitinde kullanılacak kriterler ile çok zor durum derecelerine göre uygulanacak tecil süreleri ve faiz oranları belirlenmiştir. Buna göre; Karardaki kriterlere göre belirlenen çok zor durum derecelerine bağlı olarak tecil süreleri 6 ay ile 60 ay arasında, faiz oranları ise mevcut tecil faiz oranının %0,75’i ile 0,05’i arasında değişmektedir. Öte yandan, aynı Karar ile, 48/A Maddesine göre tecil edilecek gecikme zammının Yİ-ÜFE değişim oranı esas alınarak hesaplanması da uygun görülmüştür.

Maliye Bakanlığınca konuya ilişkin olarak yayımlanacak genel tebliğ ile uygulamaya yön verileceğini düşünüyoruz.

FAZIL KARAMAN
f.karaman@fkymm.com