Drone’lar sigortacılığın da gözdesi olacak

İnsansız hava araçları ve drone’lar hem özel yaşantılarımıza hem de iş yaşantılarımıza hızlı bir şekilde entegre oluyorlar. Drone’ların en yaygın olarak kullanıldığı ABD havacılık yetkililerine göre, 2020 yılında gökyüzünde 7 milyon drone hareket ediyor olacak. Bunların 2.7 milyonuysa ticari amaçlarla kullanılacak. Araştırma aynı zamanda drone’ların ve insansız hava araçlarının, havacılıktaki en dinamik büyüme gösteren alan olacağını gösteriyor. Gayrimenkul, tarım ve sigorta sektörlerinin de, drone’ların ticari kullanımından en çok etkilenecek sektörler olması bekleniyor.
ABD Federal Havacılık İdaresi’nin (FAA) en güncel tahminlerine göre, hobi olarak ya da ticari amaçlarla satılan drone sayısının 2016 yılında 2.5 milyona ve 2020 yılında 7 milyona çıkması bekleniyor. Hobi amaçlı satılan drone’ların 2016 yılında 1.9 milyon, 2020 yılında 4.3 milyon adede çıkması, ticari drone satışlarının ise 2016 yılında tahmin edilen 600 bin seviyesinden 2.7 milyon adede çıkması bekleniyor. FAA tarafından, sadece bu yılın mart ayına kadar 4 bin drone uçurma izni verildi.

SİGORTA SEKTÖRÜ EN ÇOK DRONE KULLANILACAK ALANLARDAN
Gelecek dönemde 2 çeşit drone kategorisinin oluşması bekleniyor.      Bunlar; birim başı ortalama 40 bin dolarlık yüksek kalite drone’lar ve birim başı ortalama 2 bin 500 dolar eden düşük kalite drone’lar. FAA tarafından yapılan açıklamaya göre, drone üreticileri tarafından, 5 yıl içerisinde 550 bin civarında ticari drone piyasaya sunulacak. %90’ı düşük seviye olması beklenen drone’lar, pek çok sektörde ciddi şekilde faaliyet gösterecek. ABD’de drone’larla ilgili büyük bir düzenlemenin yapılması bekleniyor. Bu düzenlemeden sonra ticari drone kullanımının ciddi seviyede artması bekleniyor.

DRONE’LAR ÇOĞU SEKTÖRDE DEMİRBAŞ OLACAK
Sigorta şirketleri drone’ları kullanmaya ve denemeler yapmaya çoktan başladılar. Şirketler, insansız hava araçlarını ve drone’ları kullanarak müşterilerinin risk profillerini çok daha kolay çıkarabiliyorlar. Bu araçların sigortacıları en çok ilgilendiren tarafı ise sundukları afet sonrası hasar tespiti olanakları. Sigorta sektörünün yanında, film stüdyoları, gayrimenkul şirketleri, perakendeciler ve diğer sektörlerden kurumlar da, hükümet tarafından drone kullanma izni almak için birbirleriyle      yarışıyorlar. Şirketler drone’ları denetim, teftiş, teslimat ve çekim gibi alanlarda kullanabiliyor. Tabii, bu durum da yine sigortacılara bağlanıyor. Bazı sigorta şirketleri, drone kullanan iş kolları için sigorta ürünlerini çoktan hazırlamaya başladı. ABD’de yapılan başka bir araştırma, risk yönetimi şirketlerinin %44’ünün, eğer havacılık kurumu onaylarsa drone kullanmaya hazır olduklarını gösteriyor. Bu kurumların %76’sı zorunlu olmasa bile işlettikleri drone’lar için sigorta yaptıracaklarını söylüyorlar.
Drone’larla ilgilenen sadece özel şirketler de değil. Hükümetler, ‘uçan robotlar’ı kolluk kuvvetlerinin ve diğer kanun uygulayıcı birimlerin  karşılaştığı riskleri azaltacak bir yol olarak görüyor. Hatta gelecekte bazı durumlar için sadece drone’ların kullanılması bekleniyor. Ancak bu noktada zamanla düzeltilmesi gereken teknik ve yasal sorunlar ortaya çıkıyor.
Drone’ların iş yaşamına etkilerini araştıran Munich Re’ye göre, ticari drone kullanımı önümüzde 5 yıl içerisinde %40 oranında artacak. Tabii, drone kullanan şirketler, zorunlu olmasa bile insansız hava araçları için sigorta yaptırmayı ihmal etmeyecek.

MunICh Re’nin risk yöneticilerine, drone’ların iş süreçlerinde kullanılmasının doğurabileceği riskler konusunda sorular yönelttiği anket, drone kullanımıyla bağdaştırılan en büyük riskin “mahremiyet ihlali” olduğunu gösteriyor. Bunu tazminatlarda oluşabilecek karışıklıklar gibi ‘sigorta sorunları’ takip ediyor.

DRONE’LARA ‘TRAFİK’ SİGORTASI
Zurich Kanada, drone kullanarak çeşitli sektörlerdeki müşterilerine hizmet veren sektörler için özel insansız hava aracı sigorta ürünleri tasarladı. Drone poliçeleri, şirketler için birinci ve üçüncü şahıs teminatları veriyor. Teminat kapsamındaki riskler ise şunlar:
Bİrİncİ şahıs temİnatları: Uçmasını sağlayan yer ekipmanının, elektronik aksamın ya da taşınan malların çalınması ve zarar görmesi,
ÜÇÜNCÜ şahıs temİnatları: Drone tarafından verilebilecek maddi/bedeni hasarlar ve tedavi giderleri,
Ek temİnatlar: Kötü niyetle verilen hasarlar, sistem hack olayları vb.

DRONE’LAR TÜRKİYE’DE KAYIT ALTINDA
Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün ocak ayında yayımladığı genelge uyarınca Türkiye’deki insansız hava araçlar ve drone’lar kayıt altına alınmaya başlandı. Bu şekilde drone kime ait biliniyor. Türkiye’de çoğunluğu 25 kilogramın altında olmak üzere 4 bine yakın İHA olduğu ön görülüyor. Kaydı yapılmayan insansız hava araçlarının uçuşları yaptırıma tabi tutuluyor, emniyet birimleri isterlerse drone’lere el koyabiliyor.

Umut Deniz Elçi
umut@sigortacigazetesi.com.tr