2024’ün ilk yarısında 62 milyar dolarlık sigortalı kayıp

Munich Re’nin 2024 ilk yarı doğal afet raporuna göre, yılın ilk 6 ayında 62 milyar doları sigortalı kayıp olmak üzere toplamda 120 milyar dolarlık kayıp oluştu.

Munich Re tarafından hazırlanan 2024 yılının ilk 6 ayında meydana gelen doğal afetlere dair raporda, yılın ilk yarısında doğal afetlerden kaynaklanan küresel sigortalı kayıplar 62 milyar doları sigortalı kayıp (10 yıllık ortalama olan 37 milyar doların %68 üzerinde) olmak üzere toplamda 120 milyar dolarlık kayıp (geçen senenin aynı dönemindeki kayıp 140 milyar dolardı) meydana geldi. Rapor, 2024 yılının ilk yarısındaki toplam hasarların hem son 10 yılın hem de önceki 30 yılın ortalama değerlerini aştığını belirtiyor. Sigortalı hasarlara baktığımızda ise rapor, şiddetli fırtına, sel ve orman yangınlarının neden olduğu hasarların payının yükseldiğine dikkat çekiyor. Bu afetler, toplam hasarların %68’ini ve toplam sigortalı hasarların da %76’sını oluşturuyor.

EN MALİYETLİ DOĞAL AFET

Yılın ilk yarısında meydana gelen en maliyetli doğal afet, 1 Ocak’ta Japonya’nın Noto Yarımadası’nı vuran 7.5 büyüklüğündeki depremdi. Sigortalı kaybın yaklaşık 2 milyar dolar olduğu felakette toplam kayıp 10 milyar dolar. Japonya’nın doğal afetlere karşı oldukça hazırlıklı olduğunu belirtmek gerekiyor. Dayanıklı inşaat yöntemleri, erken uyarı sistemleri, acil durum müdahale stratejisi gibi önleyici tedbirler ülke genelinde etkin bir şekilde uygulanıyor.

ABD’DE ŞİDDETLİ FIRTINA MEVSİMİ

ABD’de meydana gelen fırtınalar 6 ayın kayıp istatistiklerini domine etti. ABD merkezli Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’nin verilerine göre (NOAA), Ocak-Haziran döneminde bin 250 kasırga meydana geldi. İlk yarıya göre baktığımızda 2024 yılı, ABD’de şiddetli fırtına kayıpları açısından en maliyetli 4’üncü yıl konumunda (Toplam kayıp 45 milyar dolar, toplam sigortalı kayıp ise 34 milyar dolar).

DÜNYA GENELİ REKOR SICAKLIKLAR

Sıcaklıklar azalma eğilimi göstermiyor. Yılın ilk yarısında dünya genelinde ortalama sıcaklıklar alışılmadık seviyelere ulaşmış durumda ve rekor kıran sıcaklıklar bildirildi. Örnek vermek gerekirse Haziran ortalarında Suudi Arabistan’da sıcaklıklar 50 derecenin üstünde seyretti. Hindistan Yeni Delhi’de Mayıs ayında 49.9 derece ile sıcaklık rekoru kırıldı. Munich Re Baş İklim Bilimcisi Ernst Rauch’a göre rekor sıcaklıkların birçoğunun temel nedeni iklim değişikliği. Rauch, “Yakın zamanda gözlemlenen rekor sıcaklıkların birçoğu, iklim değişikliği olmadan açıklanamaz. Atmosfer 1 derece daha sıcak olduğunda, %7 daha fazla nem emebilir. Bu da ekstrem hava koşulları ve şiddetli yağışlar için daha fazla enerji anlamına geliyor” yorumunda bulunuyor.

Sıcak hava dalgaları ve kuraklık, orman yangınlarının önemli sebeplerinden. ABD’nin Teksas eyaletinde 400 bin hektarlık alan yanarak eyalet tarihinde meydana gelen en kötü orman yangını yaşandı. Mayıs ayında Batı Kanada’da mevsim normallerinin dışında çıkan büyük orman yangınları binlerce kişinin bölgeden tahliye edilmesine neden oldu. Her iki yangın felaketi çok nüfuslu şehirleri ya da endüstriyel alanları etkilemediği için büyük kayıplar yaşanmadı.

KASIRGA HAREKETLİLİĞİ YOĞUNLAŞABİLİR

Göstergeler Kuzey Atlantik’te şiddetli kasırga sezonuna işaret ediyor. Yüksek su sıcaklarının ana faktörü olarak karşımıza çıkan iklim değişikliği aynı zamanda kasırgaların oluşumu için yeterli enerji de sunuyor. Deniz yüzeyi sıcaklığı ise 30 yıllık ortalamanın 0,5 ila 1 derece üstünde seyderek rekor kırmaya devam ediyor. Kuzey Atlantik’te sıcak suyun kasırgalar için elverişli bir ortam oluşturması, raporun da işaret ettiği üzere bölgede kasırga hareketliliğini artırabilir.

BÖLGELERE GENEL BİR BAKIŞ

Raporda Kuzey ve Güney Amerika, Avrupa ve Asya-Pasifik ve Afrika olarak üçe ayrılan bölgelerden ilki olan Kuzey ve Güney Amerika bölgesine bakarsak, Kuzey Amerika’da yılın ilk yarısındaki kayıplar, çoğunlukla kasırgalar ve şiddetli fırtınaların yol açtığı dolu ile şekillendi. Bölgede 44 milyar doları sigortalı kayıp olmak üzere toplam kayıp 60 milyar dolara ulaşmış durumda.

Ek olarak rapor, yılın başında baş gösteren sert kış koşullarını da kayıpları milyar dolarlara ulaştıran faktörlerden biri olduğuna işaret ediyor. Neredeyse her eyalette kış fırtınası uyarılarının yapıldığı, uçuşların geciktiği, yolların kapandığı ve elektrik kesintilerinin yaşandığı ülkede 2 bin 500 yerel en düşük sıcaklık rekoru kırıldı.

Güney Amerika’da ise Mayıs ve Nisan aylarında sellerle boğuşan Brezilya öne çıkıyor. Ülkenin güneyinde yer alan Rio Grande do Sul’da 11 gün boyunca devam eden seller, binaların çökmesine, altyapının tahrip olmasına ve toprak kaymalarına yol açtı. Yaşanan felaket, ülkenin son 80 yılda gördüğü en kötü sel felaketlerinden biri olarak kayıtlara geçti. Yaşanan bu sel felaketi, yaklaşık 2 milyar doları sigortalı kayıp olmak üzere 7 milyar dolar tutarındaki tahmini toplam kayba neden olarak yılın ilk yarısında dünya genelinde meydana gelen en büyük üçüncü doğal afet oldu.

Avrupa’da da şiddetli fırtınalar ve seller etkili oldu. Özellikle Mayıs ayında Almanya’da yaşanan yoğun yağışlar nehirlerin taşmasına, sellerin meydana gelmesine neden oldu. Ülkedeki en maliyetli kayıp olayı, Güney Almanya’da meydana gelen ve 2,2 milyar doları sigortalı olmak üzere toplam 5 milyar dolarlık zarara yol açan sel felaketi oldu.

Üçüncü ve son bölge olan Asya- Pasifik ve Afrika’da ise deprem, sel, yoğun yağışlar ve Muson yağmurları etkili oldu. Ocak ayında Japonya’da meydana gelen depremin ardından Nisan ayında bu sefer Tayvan’ın Hualien kenti yakınlarında 7.3 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. 1999 yılından bu yana bölgede meydana gelen en büyük felaket olan bu depremde toplam kayıp 4,6 milyar dolarken sadece 800 milyon dolar sigortalı kayıp meydana geldi. Bu rakamlar bölgedeki koruma boşluğunun ne kadar büyük olduğunu gözler önüne seriyor.

Yine Nisan ayında BAE, Umman ve çevre ülkelerde seller yaşandı. Dubai’de son 75 yılın en şiddetli yağışları görüldü. Dubai Havalimanı’nda bin 500 uçuş ertelendi ya da iptal edildi. Bölgedeki toplam kayıp 8,3 milyar dolar ve sigortalı kayıp 2,8 milyar dolar olarak kayıtlara geçti.

Çin’in Guangdong şehrinde şiddetli yağışlar sellere neden oldu. Yaşanan felakette, 5 milyar dolarlık bir finansal kayıp oluştu. Kayıpların sadece çok küçük bir kısmı sigortalıydı.

Doğu Afrika’da ise Muson yağmurlarının yarattığı seller, özellikle Kenya, Tanzanya, Burundi ve Somali’yi etkiledi. Hidaya ve Ialy tropik siklonları da Mayıs ayında bölgeyi vurdu. 283 kişinin hayatını kaybettiği olaylarda yarım milyon kişi bölgeyi terk etmek zorunda kaldı. 2024’ün ilk 6 ayında Asya-Pasifik ve Afrika bölgelerinde meydana gelen doğal afetler toplamda 40 milyar dolarlık kayba yola açtı. Bu kayıpların yalnızca 9 milyar doları sigortalı kayıplardan oluşuyordu. Bölgedeki koruma açığı fazla, bu noktada sigortanın önemi ise kritik düzeyde.