Sonar 2025: Aşırı sıcaklıklar sel, deprem ve kasırgalardan daha ölümcül

Her yıl dünya genelinde yarım milyona yakın insan aşırı sıcaklardan etkilenmekte ve bu sayı sel, deprem ve kasırgaların toplam etkisini aşıyor. Swiss Re’nin her yıl yayınladığı SONAR 2025 raporuna göre de bu durum, aşırı sıcak olaylarındaki gözlemlenebilir artışı en önemli yükselen riskler arasına yerleştiriyor.

Swiss Re’nin her yıl yayınladığı SONAR 2025 raporu bulgularına göre aşırı sıcaklıklar deprem, sel ve kasırgaların yarattığı toplam etkiden daha fazla bir etki yaratıyor. Aşırı sıcak olaylarının insan sağlığı üzerinde büyük bir etkisi bulunuyor. Son veriler de bu etkiyi ortaya koyuyor. Yılda yaklaşık 480 bin ölüm aşırı sıcak olaylarından meydana geliyor. Isı stresi bitkinliğe, sıcak çarpmasına ve organ yetmezliğine yol açabilirken, kardiyovasküler ve solunum yolu hastalıklarını da şiddetlendirebiliyor. İleri yaştaki insanlar ve hamile kadınlar aşırı sıcaklara karşı savunmasız kesim arasında yer alıyor.

Aşırı sıcakların etkisinin diğer doğal afetler kadar belirgin olmadığı için ‘görünmez tehlike’ olarak kabul edildiiğini belirten Swiss Re Grup Baş Ekonomisti Jérôme Haegeli, “Daha uzun ve daha sıcak ısı dalgalarının varlığına ilişkin açık bir trend var ve insan hayatına, ekonomiye, altyapıya, tarıma ve sağlık sistemlerine olan gerçek maliyete ışık tutmamız önemli” dedi.

Gerçekten de aşırı sıcak olaylarının daha şiddetli, sık ve uzun süreli yaşandığına dair açık kanıtlar bulunuyor. Örneğin Temmuz 2024, dünya üzerinde şimdiye kadar kaydedilen en sıcak 3 güne sahne oldu. Ayrıca 1960’lardan bu yana ABD’deki sıcak hava dalgalarının 3 kat daha yaygın olduğunu, neredeyse 1 derece daha sıcak olduğunu ve 1 tam gün daha uzun sürdüğünü gösteren veriler de bulunuyor.

SAĞLIĞIN ÖTESİNDEKİ ETKİLER NELER?

Kuvvetli rüzgarlarla aynı zamana denk gelen sıcak hava dalgaları orman yangını olasılığını artırabiliyor. Swiss Re Enstitüsü’ne göre, 2015-2024 yılları arasında orman yangınlarından kaynaklanan küresel sigortalı kayıp 78,5 milyar dolara ulaştı.

SONAR raporu da aşırı sıcak olaylarına karşı savunmasız olan sektörleri inceliyor. Örneğin, telekomünikasyon sektörü, veri merkezlerindeki soğutma sistemlerinin arızalanması veya karasal kabloların zarar görmesi nedeniyle önemli risklerle karşı kaşıya.

Şirketlerin ve kurumların sıcaklıkla ilgili kayıpları azaltmadıkları için yasal işlemlerle karşı karşıya kalması nedeniyle sorumluluk risklerinde artış görülmeye başlandı. 2021 yılında açılan bir davada ABD’li bir davacı, iklim değişikliğinin neden olduğu aşırı hava olaylarının yol açtığı zararlar için fosil yakıt şirketlerinden 52 milyar dolar talep etti. Yani aşırı sıcaklar davaları artmasına neden olacak ve bu da sigortacılar için sorumluluk taleplerini artıracak demek oluyor.