Özkaynaklar yarı yarıya azalabilir

IBNR (Incurred but not reported / Gerçekleşmiş ancak raporlanmamış) düzenlemesi sonucunda birçok şirket için ilave karşılık ayırma ve sermaye artışına gitme gerekliliğinin oluşması bekleniyor. Sektörün ne kadar ilave karşılık ayıracağı ile ilgili net bir öngörüde bulunmanın zor olduğunu söyleyen Aksigorta Genel Müdürü Uğur Gülen, “yapılan tahminlere göre, sektörün trafik branşındaki ilave karşılık ihtiyacının yaklaşık 3.5 milyar lira seviyesinde olduğunu söyledi. Gülen, 2014 sonu itibarıyla Türkiye Hayat Dışı Sigorta sektöründe faaliyet gösteren şirketlerin özkaynak toplamlarının 8.1 milyar lira olduğu düşünüldüğünde, eğer söz konusu tahmin gerçekçi bir tahmin ise, sektörün özkaynaklarının yarıya yakınının eriyeceğini söyledi. Gülen, “Bu da ciddi özkaynak yetersizliği oluşturur” dedi. Şirketlerin potansiyel sermaye enjeksiyonu ihtiyacı ve Hazine’nin alması gereken aksiyonlar hakkında konuşan Gülen, “Tahminlerden bağımsız olarak, ancak içinde bulunduğumuz ekonomik konjonktürde gerek yerli gerekse yabancı hissedarların sermaye artırımı yönünde istekli olacakları beklenmemelidir. Bu beklentiden hareket ile bazı şirketlerin yeni düzenlemenin gereklerini yerine getirmeyebileceği riskini göz ardı etmemek gerekir” dedi. Gülen sözlerine şöyle devam etti: “Dolayısı ile Hazine’nin, gerekli sermaye artışını gerçekleştirmeyen şirketlere yönelik yaptırımlardan önce yeni IBNR genelgesinin gereklerinin yerine getirilip getirilmediğini denetleyecek mekanizmaları oluşturarak, bu konuda eksiği olan şirketlere yönelik yaptırımları ivedilikle yürürlüğe koyması beklenmelidir.” Genelgenin zamanlamasının yerinde olduğunu belirten Gülen, “IBNR hesaplamalarında aktüerlerin hareket alanını genişleten 2014-16 numaralı genelgenin şirketlerin 2015 yılı bütçelerini henüz sonuçlandırmadan yayınlanmış olması zamanlama açısından çok doğrudur. Keza, bu genelge ile ortaya çıkan IBNR artışını zamana yayan 2015-7 numaralı genelgenin de ilk çeyrek henüz tamamlanmadan yayınlanmış olmasını zamanlama olarak olumlu değerlendiriyoruz” dedi. Gülen, 2015-7 numaralı genelge ile getirilen IBNR artışını zamana yayma uygulamasının, şirketlerin yükümlülüklerinin mali tablolarda doğru yansıtılmasını geciktireceğini söyledi ve ekledi: “Bu nedenle bu genelge ile sektör şirketlerine sağlanmasının amaçlandığını anladığımız kolaylığın IBNR artışını zamana yaymak yerine söz konusu artışın mali tablolara tek seferde yansıtlması ve bunun sonucunda oluşacak sermaye artışı ihtiyacına süre tanınması yönünde bir düzenlemenin daha uygun olacağı görüşündeyiz.”
IBNR artışıyla özellikle trafikte gerçek maliyetler mali tablolara yansıtılmış ve alınan riskin boyutu doğru görülmüş olur. Primlerin artacağını belirten Gülen, doğal sonucun, düzenlenecek poliçe fiyatlamalarının oluşan bu yeni maliyet seviyesine göre yapılması, yani fiyatların artması olacağını söyledi. Sektör şirketlerinin bu gerçeği bilmelerine karşın bu gerçekle yüzleşmekten kaçınmakta ve ertelenmiş zararlar pahasına rekabeti sürdürmekte olduklarını hatırlatan Gülen, şöyle konuştu: “Şirketlerin IBNR genelgesini yorumlayıp uygulamasını sağlamak gerekir. Bu takdirde tüm şirketlerin gerçek maliyetleri ile yüzleşmiş olarak fiyatlamalarını oluşturmaya başlamalarını ve dolayısı ile fiyatların artış göstermesini bekleyebiliriz ki, bu aşamaya gelmemiz bir miktar zaman gerektirecektir.”

YENİ IBNR GENELGESİNİN ANA MADDELERİ
–    IBNR, şirket aktüerleri tarafından hesaplanacak.
–    Her branş bazında olmak üzere; kullanılacak olan verinin seçimi aktüerler tarafından yapılacak ve Aktüerler Yönetmeliği’nin 11’inci maddesi uyarınca müsteşarlığa gönderilecek aktüerya raporunda ayrıntılı biçimde değerlendirilecek.
–    Hayat dışı bıranşlarda IBNR hesabı, aktüeryal zincirleme merdiven metodları (Standart Zincir, Hasar/Prim, Cape Cod, Frekans/Şiddet, Munich Zinciri veya Bornhuetter-Ferguson) kullanılarak yapılacak.
–    Hesaplama sonucunda bulunan tutar, tahakkuk etmiş ve hesaben tespit edilmiş muallak tazminat karşılığı ile kıyaslanacak ve aradaki fark IBNR olarak tanımlanacak.
–    Bilançoda yaşayan dosya muallaklarının; IBNR hesaplanmasına konu olmayan tutarları ile büyük hasar ayıklaması sonucunda IBNR hesabı dışında bırakılan hasar tutarları, IBNR hesabı sonucu bulunan tutara ilave edilecek.
–    IBNR hesabının, gerçekleşen hasarlar üzerinden yapılacak. Ancak, aktüeryal dayanakları ile gerekçelerine ilişkin açıklamaların ilgili finansal tabloların dipnotlarında ve detaylı olarak aktüerya raporunda yer alması kaydıyla, IBNR hesabı ödenen hasarlar üzerinden de yapılabilecek.
–    Reasürans şirketlerinin IBNR hesabında, reasürans işlemlerinin özelliği nedeniyle kaza dönemi yerine iş kabul dönemi esas olarak alınarak veriler oluşturulabilecek ve IBNR hesabı yıl sonu itibarıyla yılda bir kere yapılabilecek.