Akıllı Kontrat (Smart Contracts) nedir?

Akıllı Kontrat (Smart Contracts) nedir?

Ethereum platformu bir dijital para araştırmacısı ve yazılımcı olan Vitalik Buterin tarafından tasarlandı ve 2014’te halka arz edilip, 2015 Temmuz sonunda gerçek hayatta kullanılmaya başlandı. 

“Dağıtık” bir platform olan Ethereum, platform üzerinden dağıtık uygulamalar (Distributed Applications ya da kısaca DApps) çalıştırmamıza izin veriyor. Bu uygulamalar bir ya da daha fazla akıllı kontrattan oluşuyor (Smart Contracts). Akıllı kontratlar zamanı geldiğinde ya da uygun şartlar sağlandığında hiçbir müdahaleden etkilenmeden çalışacak olan programlardan oluşuyor.

Akıllı Sözleşmeler ise, bu programlama sayesinde; gerçek hayatta yapılan ve üçüncü bir kurum ya da kişi tarafından güvence altına alınan bir sözleşme ya da müzakereyi kolaylaştırarak sözleşme şartlarını doğrulamayı ve uygulamayı sağlayan bilgisayar programı olarak çalışıyor. Böylece elektronik ortamda mal, hisse, para, içerik, mülkiyet vb. değer taşıyan şeylerin üçüncü kişi veya kurumlara ihtiyaç duymadan aracısız, şeffaf ve yüksek güvenlikli bir şekilde kişiler arası aktarımını sağlıyor.

Akıllı Kontrat süreci    

* Sözleşme ve şartları belirlenir.
* Sözleşmeler karşılıklı kabul edilir.
* Akıllı sözleşme aktif edilir.
* Blockchain sözleşmeyi takip eder ve sonucu bekler.
* Sonucun yükümlülükleri ve vaatleri Blockchain tarafından işleme alınır.

Ether nedir?

Ethereum’un iç para birimine ether denir. Yazdığımız akıllı kontratları platforma yüklemek ya da var olan bir kontratın bir fonksiyonunu çağırmak için ether kullanılır.

Ether’ler hesaplarda veya akıllı kontratlarda tutulabilir. Kontratların sisteme kaydedilmesi ya da çalıştırılması için gereken her bir hesaplama adımı için ödenecek komisyona gas adı verilir. Ödemeyi düşündüğümüz en yüksek komisyona da gas limit denir.

ICO ne demek?

Akıllı kontratların pek çok kullanımı olmakla birlikte en etkili kullanım alanlarından biri crowd funding yani yeni bir proje için halktan para toplanarak projenin fonlanması işlemidir. Ethereum platformunda yeni bir para birimi oluşturarak projemizi halka arz edip (ICO – Initial Coin Offering) Ethereum karşılığında yeni para biriminizi satarak, katılımcıların projeye ortak olmasını sağlayabiliriz. Hisse satın alarak bir şirkete ortak olmak gibi yeni para biriminden satın alarak projeye ortak olmuş olunur.

Sektörden bir akıllı kontrat örneği 

Dolu ve sel gibi durumları sözleşme altına alan sigorta poliçelerinde sigorta şirketi, riskin gerçekleşmesi durumundaki tüm kayıt ve operasyonel süreci yoğun efor ve evrak işi ile yönetir. Bu teminatları akıllı kontrat haline getiren sigorta şirketi için dolu ve sel gibi durumlarını 365 gün servisler aracılığı ile sorgulayan kontrat, ilgili riskler gerçekleştiğinde teminatı otomatik olarak devreye alır ve hasar ödemesini yapar. Akıllı kontratlar sayesinde bir “akıllı kontrat” haline getirilen sigorta poliçesi tamamen otonom yönetilebilir hale gelebilir.

Okan Utkueri – okanutkueri@gmail.com / Ali Erhan Tamer – ali@botudio.com

Yorum yazın