“Startup yolculuk rehberi” niteliğinde bir başucu kitabı

Küresel iş dünyası dergisi Forbes’un ABD’deki “30under30” listesine seçilen 30 genç girişimci arasında olan ve girişimciler için rehber niteliğindeki Founder’s FAQ kitabını kaleme alan İlker Köksal, bir startup oluşturmanın temelinde “Bu işe neden başlıyorum” sorusunun olduğunu söylüyor. Köksal’a göre bu soruyu net yanıtlayamayan ya da cevabı içine tam sindiremeyen girişimlere başta yatırımcı olmak üzere başkalarının inanması son derece zor.

Sayfalarımızın bu ayki konuğu, çok genç yaşta global ölçekte ses getiren başarılara imza atmış, 30 yaş altı en başarılı 30 girişimcinin yer aldığı “Forbes 30under30” listesine girmiş bir startup girişimcisi. İlker Köksal ile sohbetimizin ana konusu ise, girişimcilik alanındaki deneyimlerinin yanında, özellikle Founder’s FAQ kitabı oldu. Startup girişimcilerinin önüne çıkan, en sık sorulan soruların yanıtlarını veren bu kitap üzerine keyifli bir söyleşi yaptık. Startup süreçlerine ilgi ve merakı olanların mutlaka bu kitabı okuması tavsiyesiyle, sizi sohbetimizle baş başa bırakayım.

İlker selam. Öncelikle biraz kendinden, yaşam hikayenden kısaca bahseder misin?

Tabii, Ankara doğumluyum, üniversiteyi Bilkent Üniversitesi Bilgisayar Mühendisliği’nde okudum. Üniversite’de Referbase adlı bir startup girişimin kurucu ortakları içinde yer aldım. Okul sonrasında, bu şirketimiz Kariyer.net tarafından satın alındı. Ardından Koç Üniversitesi’nde MBA yaptım ve San Francisco’ya yeni bir startup başlatmaya gittim. Ortağımla Botanalytics isimli girişimi başlattık ve ardından Forbes Amerika’da “30under30” listesine girdim. Yakın zamanda da “Founder’s FAQ” kitabını yazdım. Yeni bir d2c platformu üzerine çalışıyorum ve aynı zamanda Amerika’da büyümek isteyen startup’lara yardımcı oluyorum. Bunların yanında profesyonel tenis oynuyorum ve amatör olarak da yelken yapıyorum. Kitap okumayı ve yeni şeyler keşfetmeyi, öğrenmeyi ise her anımda yaşıyorum.

“Forbes 30under 30” listesinde yer almış, çok başarılı bir girişimcisin. Kendi girişim yolculuğunda en öne çıkan başarı hikayelerini nasıl tanımlarsın?

Sürece güvenmek olarak özetleyebilirim. Aslında hepsi bir süreç ve küçük küçük parçaların bir araya gelmesiyle oluşuyor. Henüz üniversite zamanında Referbase’i kurduğumuzda, yıl 2012, Türkiye’de startup ekosistemi daha yeni oluşuyordu. Anlamlı bir ürün ortaya koyabildik ve bir sonuca ulaştı. Bu beni bir sonraki aşamada San Francisco’da yaşamaya itti. Orada da sıfırdan yeni bir süreç başladı ve Forbes Amerika’da 30under30 listesine girebildim. Oradaki süreç de Founder’s FAQ kitabını yazmaya itti ve kitap Amerika’da yayınlandığı hafta Amazon’da Venture Capital kategorisinde best-seller listesine girdi. Yaşanılan ana ve sürece iyisiyle kötüsüyle güvenmek olarak niteleyebilirim genel anlamda.

Founder’s FAQ kitabını yazma fikri nasıl oluştu? Biraz da kitabın hikayesini dinlemek isterim senden.

San Francisco’da çok fazla girişimciyle bir araya geldim. Hepsinin problemleri ve sordukları sorular çok benzerdi. Ya ürün-pazar uyumunu ararken, ya doğru yatırımcıya doğru şekilde gitme konusunda, ya network efekt yaratma ya da içeriye A+ yeteneği çekme konusunda zorluk çekiyorlardı. Bu liste uzayabilir. Bunlar bir noktada kümelenmeye, sayıları artmaya ve e-mail’lere dönememeye başladığım noktada kitabı yazma kararı aldım. Kitabın içerisine, San Francisco’daki önemli yatırımcılar, yüksek miktarlara “exit” yapan başarılı kurucular ile röportajları da ekledim. Farklı perspektifleri de kitabı okuyan girişimcilerin rahatlıkla görebilmesi önemliydi.

Kitabı okuduğumda, startup sürecinde girişimcilerin önlerine çıkabilecek tüm kritik başarı faktörlerini detaylı ele aldığını görüyorum. Kitabın hedef kitlesi, içeriği ve ana mesajlarını nasıl özetlersin?

Founder’s FAQ’yu bir başucu kitabı olarak, startup’ı ilgilendiren tüm süreçlerde olası soruların cevaplarını bulabilecekleri bir rehber. Kitapta, startup’larını büyük ölçeklere getirmiş ve çıkış yapmış girişimcilerin, First Round Capital, General Catalyst, Redpoint Ventures, Pear VC, Betaworks Ventures, Susa Ventures gibi VC’lerin partnerlerinin, büyük ölçekteki startup’ların satış, pazarlama ve ürün alanındaki liderlerin görüşlerine de yer verdim. Kitap, erken aşama startup kurucularını hedefliyor ancak startup dünyası içinde olan veya olacak olan herkese hitap ediyor. Henüz girişimci olmayanlar, fakat bir gün girişimci olmayı hayal edenler için de Founder’s FAQ doğru bir kitap. Çünkü bir startup kurduklarında yapabilecekleri bolca hata var ve bunların çoğunu da yüksek ihtimalle yapacaklar. Founder’s FAQ, bu hataların sayısını mümkün olduğunca aza indirmeye yardımcı olacaktır.

Ülkemizdeki insurtech ekosistemi yeni oluşmak üzere, dolayısıyla daha çok erken dönem girişimleri görüyoruz. Özellikle erken aşama startup girişimler için tavsiyelerin neler olur?

Her şeyden önce bir startup’a neden başlıyorlar sorusunun cevabını çok iyi bilmeleri gerekiyor. İnişli çıkışlı bu yolculukta ellerindeki en büyük destek noktası bu. O yüzden bu yolculuğa çıkma nedeni güçlü olmalı. Startup önemli bir problemi çözmeli ve kendileri de bu çözüm sürecinin merkezinde olmalılar. Sonrası aslında kurucunun öğrenmeye ne kadar aç olduğu ile ilgili. Ürün-pazar uyumu sağlamak, A+ bir ekip kurmak, büyümek için ne kadar aç gibi sorular geliyor. Ama en temeli bu işe neden başlıyorum sorusunun yanıtı. Buna kendileri çok çok iyi şekilde inanmaz ve sindirmezlerse, çevresindekiler, takım arkadaşları, yatırımcılar, müşteriler hiç inanmayacaklar. Diğer en önemli nokta ise kurucu ekip. Bu yolculuk uzun bir yolculuk, olası iyi bir çıkış için en az 6-7 yıl gerekli. Kurucu ekip bu inişli çıkışlı süreci birlikte yaşıyor. Aynı bir evlilik gibi. Hatta boşanmasının o kadar kolay olmadığı bir evlilik. Tavsiyem bolca zaman geçirmiş, birlikte halihazırda bir şeyler paylaşmış, herkesin birbirinin güçlü ve zayıf taraflarını bildiği ve açık iletişim sergileyebilen bir ekibi oluşturmaları. Bunun için acele etmemeleri. Buradaki bir yanlış zaten oyunu baştan kaybetmeleri anlamına geliyor.

Peki İlker Köksal’ın gelecek planları neler? Girişimcilik ve yazarlık yaşam hikayen içinde olmaya devam edecek mi?

Kesinlikle evet. Yazmak ve insanları aydınlatmak çok güzel bir duygu, Founder’s FAQ’da bunu yaşadım, ilerleyen dönem için de kitap projelerim var. Girişimcilik de hayatımın her bölümünde yer alıyor ve alacak. San Francisco sonrası Ayvalık’da geçirdim pandemi dönemini. Orada filizlenen ve yine Amerika’da büyüme hedefli bir oluşuma başladım, yakında detaylarını da duyuracağım. Kalan zamanımda ise danışmanlık verdiğim startup’larla ilgileniyorum, özellikle onların Amerika’da büyüme, yatırım alma süreçlerinde. Türkiye’de ise ScaleX Ventures ile birlikte çalışıyoruz, buradan çok güzel başarı hikayeleri çıkartmak adına.