Binek otomobillerin giderleri ve amortismanlarında sınırlamalar
GELİR Vergisi Kanunu’nun ticari kazancın tespitinde indirilecek giderler başlıklı 40. maddesi sadece gelir vergisi mükellefleri için değil kurumlar vergisi mükellefleri için de geçerlidir. (Kurumlar Vergisi Kanunu Madde:6/2)
2021 yılında 40. maddede 7194 sayılı Kanunla yapılan değişikliklerle; binek otomobillerin giderleri ve amortisman tutarlarının vergiye tabi kazancın tespitinde indirimine sınırlamalar getirilmiştir. Bu sınırlamalar, serbest meslek kazancı elde eden gerçek kişiler için de ayrıca mevcuttur. (Gelir Vergisi Kanunu Madde:68)
311 Seri No’lu Gelir Vergisi Kanunu Genel Tebliğinde bu sınırlamalara ilişkin açıklamalar yer almaktadır. (29 Aralık 2020 tarihli mükerrer sayılı Resmi Gazetede yayımlanmıştır.) Söz konusu sınırlamalar 2023 yılı için aşağıdaki şekilde dikkate alınacaktır. (30 Aralık 2022 tarihli 2. mükerrer Resmi Gazetede yayımlanan 323 Seri No’lu Gelir Vergisi Genel Tebliği)
Kira Gideri Sınırı: Kiralama yoluyla edinilen binek otomobillerin her birine ilişkin aylık kira bedelinin sigorta şirketlerinde KDV dahil 17 bin liraya kadarlık kısmının, ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınması, bu tutarı aşan kısmın, bu kısma isabet eden KDV tutarı ile birlikte kanunen kabul edilmeyen gider olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. KDV mükellefi olanlarda ise sınır KDV hariç 17 bin liradır. (2022 yılında 8 bin lira olarak uygulanmıştır.)
Alışta Ödenen KDV ve ÖTV nin Gider Sınırı: 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren binek otomobillerinin iktisabına ilişkin özel tüketim vergisi ve KDV toplamının en fazla 440 bin liraya kadarlık kısmının, gider olarak dikkate alınması, aşan kısmın kanunen kabul edilmeyen gider olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. (2020 yılında sınır 200 bin lira idi.)
Binek Otomobil Giderleri: Binek otomobillere ilişkin giderlerin en fazla %70’inin ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınması, bu tutarı aşan kısmın, bu kısma isabet eden KDV tutarı ile birlikte kanunen kabul edilmeyen gider olarak değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu oran 2023 yılında da aynı şekilde uygulanacaktır. (Akaryakıt, tamir, otopark, otoyol geçiş, köprü geçiş, aktife alındıktan sonraki yıllarda gider yazılan kredi faiz ve kur farkı giderleri vs. masraflar)
Binek otomobiller için ödenen Motorlu Taşıtlar Vergisinin ise tamamı kanunen kabul edilmeyen gider mahiyetindedir.
Amortisman Kısıtlaması: Özel tüketim vergisi ve KDV hariç ilk iktisap bedeli 2023 yılı için 500 bin lirasını (2022 yılında 230 bin lira),
Söz konusu vergilerin (ÖTV ve KDV) taşıtın maliyet bedeline eklendiği veya binek otomobilin ikinci el olarak iktisap edildiği hallerde, amortismana tabi tutarı 2023 yılı için 950 bin lira (2022 yılında 430 bin lira), aşan binek otomobillerinin her birine ilişkin ayrılan amortismanın en fazla bu tutarlara isabet eden kısmının, ticari kazancın tespitinde gider olarak dikkate alınması, aşan kısma isabet eden amortismanların kanunen kabul edilmeyen gider olarak değerlendirilmesi gerekecektir.
Yukarıdaki amortismana esas yeni hadler sadece 2023 yılında aktife alınacak binek otomobiller içinde geçerlidir. 2023 yılı öncesinde alınmış olan binek otomobillerin aktife alındığı yıl amortismana esas alınan sınırları değiştirilmeksizin 2023 ve sonraki yıllarda da aynen uygulanacaktır.
Binek otomobillerle ilgili kira, otomobil alışında ödenen vergiler ve amortisman tutarı hadleri her yıl yeniden değerleme oranında artmakla birlikte günümüz koşullarında bu sınırların yetersiz kaldığını günün ekonomik şartlarına uygun hale getirilmesi gerektiği kanaatindeyiz.
