Asgari kurumlar vergisi hesaplamasında geçmiş yıl zararları indirimi

Asgari kurumlar vergisi hesaplamasında geçmiş yıl zararlarının oldukça önem taşıdığına dikkat çeken EY Türkiye Finansal Hizmetler Sektör Lideri ve Vergi Bölümü Şirket Ortağı Levent Atakan, “Düzenlemeye göre, her ne kadar istisnalardan ve indirimlerden faydalanılsa da eğer zarar elde edilmediyse, Türkiye’de kârdan belli bir oranda (%10) kurumlar vergisi ödeneceği ifade ediliyor” dedi.

Asgari kurumlar vergisi hesaplamasında geçmiş yıl zararlarının yanı sıra konuyla ilgili sürecin de oldukça önem taşıdığına dikkat çeken EY Türkiye Finansal Hizmetler Sektör Lideri ve Vergi Bölümü Şirket Ortağı Levent Atakan, konuyu teknik detaylarıyla birlikte irdeledi. Atakan, şu değerlendirmelerde bulundu: “Son dönemde Vergi İdaresi’nin bazı (tek taraflı vergi toplamaya yönelik) düzenlemeleri yargıya taşınmıyor ya da yargıya taşınsa dahi olumsuz sonuçlanıyor. Öte yandan, olumlu sonuçlansa da bu kez Vergi İdaresi yargı kararını tanımıyor veya ikincil bir düzenlemeyle konuyu tekrar yasal hale getirmeye çalışıyordu. Ancak bu sefer süreç eksiksiz olarak tamamlandı.

‘SIFIR KURUMLAR VERGİSİ ÖDENMEYECEK’

Küresel asgari kurumlar vergisinden etkilen Vergi İdaresi, yerel asgari kurumlar vergisini 01.01.2025 tarihi itibarıyla geçerli olmak üzere yürürlüğe aldı. Düzenlemede, devletin sağladığı vergi indirimleri ve istisnalar ile Türkiye’de sıfır kurumlar vergisinin ödenemeyeceği belirtiliyor. Her ne kadar istisnalardan ve indirimlerden faydalanılsa da eğer zarar elde edilmediyse, Türkiye’de kârdan belli bir oranda (%10) kurumlar vergisi ödeneceği ifade ediliyor. Kurumlar vergisi oranı %10 olarak hesaplanacak kurum kazancı; ticari bilanço kârına kanunen kabul edilmeyen giderlerin (KKEG) eklenmesi, belirli istisna ve indirimlerin düşülmesi suretiyle belirleniyor. Bu konuyu şöyle formülleştirirsek; Kurum kazancı= Ticari bilanço kârı + KKEG – Kanunda sayılan istisna ve indirimler. Kanunda olmamasına rağmen Vergi İdaresi konuyla ilgili düzenlemenin uygulanmasına ilişkin usul ve esasları belirlemek üzere çıkarılan tebliğde asgari vergi hesabında, geçmiş yıl zararlarının kurum kazancından düşürülmeyeceği ve asgari vergi hesaplamasında dikkate alınacağına yönelik açıklamalar yaparak, Tebliğ’de konuya ilişkin örneklere yer verdi. Basit bir anlatımla; geçtiğimiz sene 100 lira zarar edildiğini varsayalım, bu sene 100 lira kâr elde edildiğinde ve geçmiş yıl zararı düşüldüğünde ödenmesi gereken vergi matrahı sıfır oluyor. Vergi İdaresi ise, 100 lirayı düşmeden 100 üzerinden %10 asgari kurumlar vergisi ile ödeme düzenlemesi yaptı. İki yıla bakıldığında ortada “0” kâr olmasına rağmen ödenen vergi 10 lira olacaktı ve şirketler sermayelerinden harcayacaktı. Konu vergi mükellefleri tarafından davaya taşındı, ilk mahkeme kararı mükelleflerin lehine olduktan sonra Vergi İdaresi konuyu Danıştay’a taşıdı. Danıştay 3. Dairesi, 10 Şubat 2025 tarihli ve E:2024/5700 sayılı kararıyla bu hükmün yürütülmesinin durdurulmasına karar verdi. Bunun üzerine Vergi İdaresi’nin de söz konusu kararı Kurumlar Vergisi Genel Tebliği’nin ilgili bölümlerine işledi. Danıştay kararının gerekçesinde esas olarak; ilgili yasada geçmiş yıl zararlarının asgari kurumlar vergisi matrahından düşülemeyeceğine dair herhangi bir hüküm bulunmadığı ve aynı zamanda Hazine ve Maliye Bakanlığı’na da bu konuda belirleme yapma yetkisi verilmediği belirtiliyor. Vergi İdaresi bu konuyu halen yasal zeminde (üst mahkeme) takip edebilir, ancak 2025 yılının birinci geçici vergi beyannamesinin verileceği bu dönemde Vergi İdaresi’nin aynı zamanda e-beyanname sisteminde de düzeltmeye giderek, asgari kurumlar vergisi hesabında geçmiş yıla ait zararın düşürülmesine imkân tanıdığını söylemek gerek. Bu durumun mahkeme kararıyla da olsa değiştirilmesi kritik önem taşıyor.”