Anayasa Mahkemesi’nden trafik sigortasıyla ilgili kritik karar
Anayasa Mahkemesi, Karayolları Trafik Kanunu’nun 90. maddesinde geçen “genel şartlar” ibaresini yasaya aykırı olduğu gerekçesiyle iptal etti.
9 Ekim 2020 tarihli ve 31269 numaralı Resmi Gazete’de trafik sigortalarıyla ilgili önemli bir karar yayınlandı. Anayasa Mahkemesi’nin yayınlanan kararına göre Karayolları Trafik Kanunu kapsamındaki zorunlu mali sorumluluk (trafik sigortası) tarafında 90. maddede geçen “genel şartlar” ibaresi Anayasa’ya aykırı bulunması gerekçesiyle iptal edildi. Motorlu taşıtın işletilmesi sebebiyle üçüncü kişilere verilen zararda doğacak tazminatın sigorta teminat limiti dahilinde ödenmesinin trafik sigortası ile teminat altına aldığı belirtilen kararda mahkeme, itiraz edilen kuralların sigorta şirketinin bu nedenle doğan borcunu düzenlediğini ekledi.
BAZI KARARLAR ANAYASAYA AYKIRI BULUNDU
Bu kararda; itiraz konusu kurallarda sigorta şirketinin zorunlu mali sorumluluk sigortası sözleşmesinden doğan sorumluluğunun kapsamının düzenlenmediği ve bu kapsamın idarenin düzenleyici nitelikte işlemi olan ‘genel şartlar’ ile belirlendiği vurgulandı. Karar kapsamında, “Böylece sigorta şirketinin zorunlu mali sorumluluk sigortası sözleşmesinden doğacak borcu, idare tarafından her zaman değiştirilebilir nitelikteki kurallar olan genel şartlara göre belirlenecektir. Borcun kapsamının tespiti hususunda temel çerçeve ve ilkelerin kanunda belirlenmediği, idareye geniş bir takdir yetkisinin tanındığı anlaşılmaktadır. Bu itibarla sözleşmenin içeriğine yönelik sınırlama öngören kurallar kanunilik ölçütü yönünden Anayasa’nın 13 ve 48’inci maddelerine aykırıdır” ifadeleri kullanıldı. Mahkeme, itiraz konusu kuralların, sözleşmenin tarafları olarak motorlu taşıt işleten ile sigorta şirketinin yanında motorlu taşıt işletilmesi sebebiyle zarara uğrama riskine maruz kalan üçüncü kişilerin menfaatleri arasındaki dengenin dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiğine işaret etti. Sigorta şirketinin borcunun kapsamının, itiraz konusu kurallarda atıf yapılan genel şartlarda belirlendiğini vurgulayan AYM, “Bu da zarar gören üçüncü kişi ve işleten aleyhine, buna karşılık sigorta şirketi lehine menfaat dengesinin bozulmasına yol açabileceği gibi aksi durum da söz konusu olabilecektir” tespitinde bulundu.
‘ZARAR GÖREN KİŞİ ALEYHİNE SONUÇLANABİLİR’