2024’ün birinci çeyreğinde toplam sigortalı kayıp 17 milyar dolar

Aon, yayınladığı 2024 yılı Birinci Çeyrek Doğal Afet Özeti’nde 45 milyarlık ekonomik kayıp ve 17 milyar dolarlık küresel sigortalı kayıp oluştuğunu belirtti. İlk çeyreğin en maliyetli doğal afeti ise 1 Ocak’ta Japonya’da meydana gelen Noto Depremi.

Aon’un doğal afetlerin artan sıklık ve şiddetinin küresel çapta neden olduğu ekonomik kayıpları ortaya koyan 2024 yılı Birinci Çeyrek Doğal Afet Özeti’ne göre, ilk çeyrekte toplam ekonomik kayıplar 45 milyar doların üzerine çıkarken toplam sigortalı kaybın en az 17 milyar dolara ulaşacağı tahmin ediliyor. Toplam ekonomik kayıplar, 21. yüzyılın ilk çeyrek ortalaması olan 59 milyar dolarlık ve 2023 yılının ilk çeyreğindeki 149 milyar dolarlık kayıptan daha düşük gerçekleşti. Toplam sigortalı kayıp ise 2000 yılından bu yana 16 milyar dolar olan ortalamanın biraz üzerinde seyrediyor.

KORUMA AÇIĞI %64

İlk çeyrekteki koruma açığının %64 olduğunu aktaran raporda, yılın ilk çeyreğinde 8’i ABD’de, 2’si Güney Amerika’da ve 2’si Asya’da olmak üzere 1 milyar doların üzerinde kayıp yaratan 12 olay gerçekleştiği belirtiliyor. İlk çeyreğin en maliyetli doğal afeti, 1 Ocak’ta Japonya’da meydana gelen ve tahminlere göre 17 milyar doların üzerinde ekonomik kayba yol açan Noto Depremi oldu. Bu felaketi, Şubat ayı başlarında ağırlıklı olarak Çin’i etkileyen şiddetli kış koşulları takip ederken Mart ayı ortasında ABD’nin bazı bölgelerini etkileyen şiddetli konvektif fırtınalar da en maliyetli doğal afetler arasında yer aldı. Bölgesel olarak incelediğimizde Asya- Pasifik bölgesi, Noto Depremi’nin etkisiyle de toplam 20 milyar dolarlık zararla küresel ekonomik kayıpların en büyük bölümünü oluşturdu. Kahramanmaraş depremlerinin yaşandığı bir önceki yılın aksine, EMEA (Avrupa, Orta Doğu ve Afrika) bölgesinde 2024 yılının ilk çeyreğinde yaklaşık 2 milyar dolarlık ekonomik kayıp meydana geldi. Amerika kıtasındaki kayıplar da ortalamaya yakın seyretti. Bölgedeki en büyük kayıplar Brezilya’da devam eden kuraklıktan kaynaklandı. Doğal afetler sonucu dünya genelinde bin 500’den fazla kişi hayatını kaybetti. En ölümcül olay, 245 kişinin öldüğü Noto Depremi olurken bunu Ocak ayında Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde 240 kişinin ölümüne neden olan seller ve Şubat ayında Şili’de 131 kişinin ölümüne neden olan orman yangınları izledi. Ayrıca bu yılın Ocak ayının ortalarında ölümcül kış şartları, ABD’de 70’ten fazla kişinin ölümüne neden oldu. Bu da 21. yüzyılda ABD’de yaşanan en ölümcül kış mevsimlerinden biri olarak kayıtlara geçti.

NOTO DEPREMİ

2024’ün ilk günü Japonya’nın Noto Yarımadası’nda 7.5 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Japonya’nın batı kıyısının büyük bir bölümündeki milyonlarca insanı etkileyen bu afet, son 100 yılda Japonya anakarasını etkileyen en büyük depremlerden biri. Japonya’nın depreme dayanıklı altyapı tasarlama ve inşa etme kabiliyetine rağmen, hasar gören konut sayısı bakımından modern Japonya tarihinin en büyük 7’nci depremi olarak kayıtlara geçti. Japonya Sigorta Birliği (GIAJ) tarafından yayınlanan son rakamlara göre olay, konut risklerinde (31 Mart 2024 itibarıyla) en az 74 milyar yen (480 milyon dolar) sigortalı kayba yol açarken yaklaşık 81 bin 500 adet hasar ödemesi yapıldı ve ortalama tazminat talebi 5 bin 900 dolar olarak kayıtlara geçti. Deprem felaketi nedeniyle en az 245 can kaybı ve bin 546 yaralanma meydana geldi.

ABD’DE SERT GEÇEN KIŞ VE ORMAN YANGINLARI

Amerika Birleşik Devletleri’nde ilk çeyrekte çeşitli kış fırtınaları, şiddetli hava olayları ve sel felaketleri görüldü. Ülkede görülen en sıcak kış olmasına rağmen Ocak ayının ortalarında 48 eyaletin büyük bölümüne yayılan önemli bir soğuk hava dalgası 70’in üzerinde can kaybına neden oldu. İlk çeyrek, 21. yüzyıl ortalamasının çok üzerinde kayıplar ve Teksas tarihinin en büyük yangını olan Smokehouse Creek Yangını gibi kayda değer olaylarla öne çıktı. Sigortalı kayıpları incelediğimizde, meydana gelen şiddetli konvektif fırtınalar, sert geçen kış mevsimi şartları ve sellerden kaynaklı yaklaşık 13 milyar dolarlık sigortalı kayıp söz konusu. ABD’yi vuran bir diğer olay ise orman yangınlarıydı. National Interagency Fire Center’in verilerine göre, 2024 yılında orman yangınları nedeniyle yanan alanlar 10 yıllık ortalamanın üç katından fazla. Şubat ve Mart aylarında Teksas ve Oklahoma’da meydana gelen orman yangınlarından en bilindik olanı Smokehouse Creek Yangını, kayıpların büyük bir kısmını oluşturuyor. Yangında binlerce büyükbaş hayvan telef oldu, 2 kişi de hayatını kaybetti. 500 kadar yapı da alevlere teslim oldu.

ŞİLİ’DE ORMAN YANGINI SARMALI

Şubat ayında sıcak hava dalgası ve güçlü rüzgârların desteklediği orman yangınları Orta Şili’de etkili oldu. 4 Şubat’ta yangınların ormanlık alanlardan kentsel alanlara, özellikle de Viña del Mar ve Valparaíso kıyı kentlerine doğru ilerlemesi nedeniyle olağanüstü hal ilan edildi. Raporda, yangının 600 hektardan fazla kentsel alan da dâhil olmak üzere yaklaşık 2 bin hektar alanı yaktığı ifade ediliyor. 131 kişinin hayatını kaybettiği ve bin 100 kişinin yaralandığı orman yangınlarında, yüzlerce insanın kayıp olduğu bildirildi. Ülke genelinde 14 bin bina hasar alırken toplam ekonomik kaybın 1 milyar doları aştığı tahmin ediliyor. Copernicus Acil Durum Yönetim Servisi tarafından yapılan hasar tespitinin sonuçları, sadece Valparaíso Bölgesi’nde 7 bin 275 binanın etkilendiğini, bunlardan 5 bin 694’ünün tamamen yıkıldığını, 570’inin hasar gördüğünü göstermekte. Şili Mali Piyasalar Komisyonu (CMF) tarafından açıklanan verilere göre bin 268 hasar dosyası açıldı. Konut, tüm hasarların %54’ünü; araç hasarları ise yaklaşık %31’ini oluşturdu. Yangınlardan en çok etkilenen Viña del Mar, Quilpé, Valparaíso, Villa Alemana ve Limache’de ise sigortalı kayıpların 120 milyon doları aşması bekleniyor.

2024 KASIRGA SEZONU

İlk çeyrekte dünyanın çeşitli bölgelerinde rekor düzeyde yüksek hava sıcaklıklarının gözlemlendiğini aktaran rapor, bu durumun farklı bölgelerdeki kuraklık ve orman yangınlarının gelişimini daha da kötüleştirdiğini belirtiyor. Güney Amerika ve Afrika kayıtlara geçen en sıcak ikinci Ocak-Mart dönemini yaşadı. Avustralya’nın bazı bölgeleri de uzun süreli sıcak hava dalgalarından ciddi şekilde etkilendi ve birçok sıcaklık rekoru kırılarak ülkenin kayıtlara geçen en sıcak üçüncü yazı yaşandı. Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa’nın büyük bölümü de dahil olmak üzere diğer yerler de kış dönemlerinde ortalamanın oldukça üzerinde sıcaklıklar yaşadı. Özellikle Şubat ayında 7˚C’ye kadar ulaşan ekstrem aylık sıcaklık anomalilerinin etkisiyle Kuzey Amerika kayıtlara geçen en sıcak kışını, Avrupa ise ikinci en sıcak kışını yaşadı. Ulusal Okyanus ve Atmosfer Dairesi’ne (NOAA) göre, Ocak-Mart periyodu 1850’den bu yana dünyanın en sıcak ayları arasında yer aldı. Özellikle Mart ayı küresel ölçekte art arda en sıcak 10’uncu ay oldu.