2024 Türkiye Startup Ekosistemi Yatırım Raporu yayında

StartupCentrum tarafından hazırlanan 2024 Türkiye Startup Ekosistemi Yatırım Raporu’na göre 2024 yılında Türkiye’de toplam 577 yatırım turu gerçekleştirildi ve girişimler toplamda 1,41 milyar dolar yatırım aldı.

Türkiye girişimcilik ekosistemi, 2024 yılında yeniden canlanan bir yatırım ortamına girdi. StartupCentrum tarafından hazırlanan 2024 Türkiye Startup Ekosistemi Yatırım Raporu, bu dönemdeki yatırım trendlerini, sektörel bölümlemeleri ve öne çıkan yatırım alanlarını detaylı bir şekilde inceleyerek ekosistem için rehber niteliğinde bir kaynak sunuyor.

2024’TE GİRİŞİMLERE 1,41 MİLYAR DOLAR YATIRIM YAPILDI

Rapora göre, 2024 yılında Türkiye’de toplam 577 yatırım turu gerçekleştirildi ve girişimler toplamda 1,41 milyar dolar yatırım aldı. Bu rakam, 2023 yılına göre önemli bir artış gösterirken, ekosistemin toparlanma sürecine girdiğine işaret ediyor.

Toplam yatırım turlarının %57’sini (329 adet) TÜBİTAK BİGG fonu destekli yatırımlar oluşturdu ve bu yatırımların toplam büyüklüğü 8,5 milyon dolara ulaştı. Özel sektör yatırımları ise bir önceki yıla kıyasla %30 azalarak 248’e geriledi, ancak bu turların toplam hacmi 1,398 milyar dolar olarak gerçekleşti.

EN YÜKSEK YATIRIMLAR: INSIDER VE GETİR

Son yıllarda, 100 milyon dolar ve üzeri yatırım alan girişimlerin, yatırımların milyar dolar seviyesini aşmasında önemli bir rol oynadığı görülüyor. 2024 yılında gerçekleşen iki mega yatırım, toplamda 750 milyon dolarlık bir büyüklüğe ulaştı. Mega yatırımlar hariç tutulduğunda ise 657 milyon dolarlık yatırım yapıldı.

2024’te en büyük yatırım turu, 500 milyon dolar fon toplayan Insider oldu. Bunu, 250 milyon dolar yatırım alan Getir takip etti. Bunun yanı sıra, Spyke Games, Colendi, Intenseye ve Midas gibi şirketler de önemli fonlamalar alarak ekosistemdeki liderliğini sürdürdü.

YAPAY ZEKA VE BİYOTEKNOLOJİ SEKTÖRLERİ ZİRVEDE

2024’te yatırım miktarı açısından en dikkat çekici alanların başında yapay zeka ve biyoteknoloji geldi. Yapay zeka girişimleri toplamda 715,8 milyon dolar yatırım alarak en büyük finansmana ulaşan kategori oldu. Biyoteknoloji ve sağlık sektörü ise en fazla sayıda yatırım alan alan olarak öne çıktı ve 126 girişime fon sağlandı.

Üretim ve malzeme sektörü, özel sektörün en fazla yatırım yaptığı alanlardan biri olarak ikinci sırada yer aldı. Bu sektörde gerçekleşen 61 yatırımın 26’sı özel sektör tarafından desteklendi ve böylece sağlık & biyoteknoloji sektöründen sonra en yüksek özel sektör katılımı sağlandı. Yatırım büyüklüğü açısından ise 111,8 milyon dolarlık hacmiyle orta-üst segmentte konumlandı.

KADIN KURUCULAR VE BÖLGESEL YATIRIMLAR ARTIŞTA

2024 verileri, yatırım alan girişimlerde kadın kurucu ortak oranının önceki yıllara kıyasla belirgin bir artış gösterdiğini ortaya koyuyor. En az bir kadın kurucu ortağı bulunan girişimlerin oranı %32,2’ye ulaşarak ekosistemde kadın girişimcilerin varlığının güçlendiğini gösterdi.

Özellikle TÜBİTAK BİGG fonlarının bu artışta önemli bir payı olduğu görülüyor. BİGG destekli girişimlerde en az bir kadın kurucu ortağı bulunan şirketlerin oranı yaklaşık %34 seviyesinde. BİGG dışındaki yatırımlarda ise bu oran %28,4 civarında kalsa da, önceki yıllara göre artış eğilimi devam ediyor.

YABANCI YATIRIMCILARIN PAYI ARTIYOR

Türkiye girişim ekosisteminde yabancı yatırımcıların rolü de dikkat çekici bir şekilde artıyor. 2024’te yabancı sermaye, BİGG hariç tutulduğunda tüm yatırım turlarının %21’inde yer aldı.

2024 yılında yabancı yatırımcıların katılımı, TÜBİTAK BİGG fonları da dahil edildiğinde toplam yatırım turlarının yalnızca %8’inde görüldü. Ancak, BİGG destekli yatırımlar hariç tutulduğunda bu oran %21’e yükseliyor. BİGG turlarının genel dağılıma dahil edilmesi, yabancı yatırımcı oranını aşağı çekse de, yabancı yatırımcılar özellikle 1–10 milyon dolar ve 10–100 milyon dolar aralığındaki girişimlere aktif olarak yatırım yapmaya devam ediyor. Bu durum, küresel yatırımcıların orta ve büyük ölçekli Türk girişimlerine olan ilgisinin sürdüğünü gösteriyor.

2024 YILINDA TEKNOPARK GİRİŞİMLERİNE 825 MİLYON DOLAR YATIRIM

2024 yılında teknopark şirketlerine yapılan yatırımlar 824,82 milyon dolara ulaşarak, 2023’teki 237,71 milyon dolarlık seviyeye kıyasla büyük bir artış gösterdi. Bu yükselişte Insider’ın önemli bir payı bulunuyor. Yatırım sayısı da benzer bir ivmeyle 152’den 318’e çıktı. Ancak, bu yatırımlardan yalnızca 103’ü özel sektör kaynaklı olup, genel ekosistemdeki düşüşe paralel olarak teknopark girişimlerinde de benzer bir gerileme yaşandığı görülüyor.

ODTÜ, BOĞAZİÇİ VE İTÜ GİRİŞİMCİ MEZUNLARIYLA ZİRVEDE

2024 yılında yatırım alan girişimcilerin mezun olduğu üniversitelere baktığımızda, ODTÜ (69 mezun kurucu), Boğaziçi (57 mezun kurucu) ve İstanbul Teknik Üniversitesi (53 mezun kurucu) en üst sıralarda yer alıyor. İlk beşi tamamlayan diğer üniversiteler ise Koç Üniversitesi (25 mezun kurucu) ve Anadolu Üniversitesi (23 mezun kurucu) olarak öne çıkıyor.