Trafik – en önemli sorunumuz mu? (1)

BU başlığı okuyan hemen ‘tamam trafik çok büyük sorun ama daha önemli çok sorunumuz var’ der. Tabii ki ekonomiden, hukuka ve adalete, insan haklarına kadar bir sürü sorunumuz var çok doğru ama biraz detaya inersek tüm bu sorunların yansıması ve aynasıdır trafikte yaşananlar. Yurt dışına gitmiş olanlar muhakkak dikkat etmiştir, gelişmiş ülkelerde trafik çok düzenlidir ama gelişmişlik düzeyi düştükçe ülke trafiği bozulmaktadır. Diğer bir deyişle eğitim düzeyi eksik olan az gelişmiş ülkelerde trafik kötü, eğitim düzeyi yüksek olan gelişmiş ülkelerde trafik sorunu büyük ölçüde çözülmüştür.
Burada çok önemli başlık, küçük yaşlardan itibaren bireylerin ‘insan hakları ve dolayısı ile karşıdaki insanın hakları’ konusunda eğitilmeleridir. Bu çok önemli eğitim maalesef ülkemizde yeteri kadar verilmemektedir. O yüzden genelde her sürücü kendine en çok uyan sürüş tercihlerini serbestçe ve egoistçe ifa etmektedir. Ve de genellikle karşıdaki insanın haklarına saygı gösterilmemekte ve trafik karmaşası yaşanmasına zemin hazırlanmaktadır. Şu andaki ülkemizin trafik düzeninin bozukluğunun birinci sebebi budur. Ülkemizdeki her sürücü uyulması gereken kuralları kendine göre yorumlamakta ve kendi menfaatleri doğrultusunda yerine getirmektedir. Denetimin, maalesef, çok yetersiz olduğu ülkemizde bu trafik karmaşasını daha da büyütmektedir.
Gelişmiş ülkeler, mesela ABD, bu sorunu nasıl çözmüş ve/veya çözmeye devam ediyor. ABD’de yaşıyorsan öncelikle yapman uyman gereken 3 önemli kural şudur:
1) Vergilerini düzgün ödeyecek ve vergi kaçırmayacaksın.
2) Trafik kurallarına kesinlikle uyacaksın.
3) Sigortalarını yaptırmayı ihmal etmeyeceksin.
Bu üç kuralın detaylarına indiğinizde önünüze hemen toplumun ve karşınızdaki insanın haklarına ve onların da menfaatlerine saygı göstermeniz gerektiği gerçeği gelir. Vergini öde ki topluma hizmet aksamasın, trafik kurallarına uy ki kimsenin hakları ihlal edilmesin ve toplum düzeni bozulmasın, sigortalarını düzgün yaptır ki özellikle karşıdaki insana vereceğin zararlar telafi edilsin. Hep olay karşıdaki insanla ve toplumla ilgili. Bu üç kurala uyulmaz ise ne olur, ABD’de vergi kaçırmak çok büyük bir suç ve vatan hainliğidir. Sigorta yaptırmaz isen davalık olduğunda mahkeme anormal yüksek tazminatlara hükmeder, ödeyemez hapse düşersin.
Trafikte çok küçük yaşlardan itibaren verilen eğitimin yanı sıra yılmayan, bıkmayan ve affetmeyen bir görevli baskısı hissedersiniz.
Her kritik köşede, her sürat yapılacak yolun bir kenarında, her ışıksız dörtyol ağzında bir kenarda polis vardır ve en ufak hataya cezayı keser.
ABD’de bazı otobanlarda  en sağ şeritten ancak araçta birden fazla yolcu olan araçlar gidebilir. Bir seyahat dönüşü Washington Havaalanı’na taksiyle gidiyordum, trafik çoktu ve uçağı kaçırırım korkusu ile şoföre ‘en sağdan gitsene’ dedim ‘yok orası bize yasak’ dedi ama ’100 dolar vermeye razı isen gideyim ileride kesin polis vardır cezayı keser’ dedi ben de vazgeçtim. Işık olmayan ama STOP levhası olan bir yerde iseniz sakın şöyle yavaş yavaş durmadan döneyim demeyeceksin, köşede polis bekler ve cezayı keser. Bu cezayı iki kere yersen hafta sonları şerifin bürosunda kamyon şoförleri ile beraber trafik kursuna katılırsın.
Otobanlarda hız sınırı maksimum 60-70 mildir ve çok sık radarla kontrol vardır. Her ne kadar eğitimle bazı kuralları vatandaşlarına geçmişse de çok sıkı bir denetim ağı örülmüştür. Tüm ABD’de zaten kuralları çok iyi bilen insanların gözünü denetimler ile de korkutmuşlardır.
Ülkemizde yaratılan trafik karmaşasının detaylarını/taraflarını gelecek ay yorumlamaya çalışacağım.