Ürün sorumluluk sigortası vazgeçilmez bir çözüm oldu

ÜRETİM hataları günümüzde seri üretim biçiminin istenmeyen ama önüne geçilemeyen bir sonucu. Ayrıca, büyük çapta zararla sonuçlanan olaylara da sebep oluyor. Üreticinin sorumluluk konusu, ilk olarak Amerika, İngiltere gibi, sanayi ve ticaret alanında gelişti ve tüketici bilincinin fazla olduğu ülkelerde ortaya çıktı. Bununla beraber, ülkeler arası gelişen ticaretin de etkisiyle, kısa zamanda her devletin dikkat etmesini gerektiren bir konu halini aldı. Bir üreticinin, ürününü hatalı olarak piyasaya sürmüş olması, kusuru olmasa dahi o üründen zarar görmüş kişilere karşı sorumlu tutulmasına yetiyor. Ayrıca, hem tüketici hem de finansal gücünü ve itibarını kaybetmek istemeyen üreten için vazgeçilmez bir sigorta çözümü olarak da adlandırılıyor. Ürün sorumluluğu sigortası bir çeşit hukuki sorumluluk sigortası. Bu sigorta türü, sigortalının ürettiği malların kullanılması esnasında üçüncü şahısların ürünün kusuru nedeniyle uğrayacağı zararlar neticesinde yasal olarak ödemekle sorumlu olduğu bedeni veya maddi zararları tazmin eden bir ürün olarak belirtiliyor. Ürün sorumluluk sigortası kapsamında verilen teminatlar, bu branşın prim fiyatları hakkında düşüncelerini aktaran sektör yöneticileri, hem gerçekleşen ürün sorumluluk risklerine örnek verdiler, hem de müşteri gözüyle bu konuyu değerlendirdiler.

GERÇEKLEŞEBİLECEK ÜRÜN SORUMLULUK RİSKİ
Generali Sigorta Genel Müdürü Mine Ayhan, ürün sorumluluk sigortalarına şu şekilde bir örnek verdi: “Mesela, otomotiv sanayiine tedarikçi olarak hizmet vermektesiniz, ürettiğiniz malı ana sanayi firmasına satıyorsunuz ve ilgili firma sizin ürünlerinizi kullanarak hususi /ticari araç üretiyor. Bu aracın ürününüzün kusurundan dolayı kaza yaptığını ve üçüncü şahıslara zarar verdiğini varsayarsak, işte bu noktada sizin firmanıza gelebilecek tazminat taleplerini karşılayan ürün sorumluluk sigortasıdır. Yurtdışından ithal ederek Türkiye’de distribütör olarak sattığınız ürünlerin kusurundan dolayı üçüncü şahıs zararları/tazminat talepleri bu poliçeyle teminat kapsamındadır.”
Öte yandan, ürün sorumluluk sigortaları Türkiye’de son yıllarda talep edilen bir branş haline gelirken, yönetici sorumluluk sigortaları da (Directors and Officers Liability) yeni Türk Ticaret Kanunu ile şirketler ve yöneticiler için birçok yeniliği, değişikliği ve sorumluluğu beraberinde getirdi. Eski TTK’ya göre bir şirkette bir sorun varsa bundan herkes sorumlu olurdu ve tüm şirkete ceza verilirdi. Yeni TTK’da ise yatay sorumluluk yerine dikey sorumluluk oluştu. Bir problem ile karşı karşıya gelince buna sebep olan kişi veya birime ceza geliyor. Yönetici sorumluluk sigortalarıyla ilgili bu gelişimi değerlendiren Anadolu Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Levent Sönmez, 1 Temmuz 2012’de yürürlüğe giren yeni Türk Ticaret Kanunu ile giderek artan önemi göz önüne alınarak sorumluluk sigortalarının ilk kez ayrıntılı olarak düzenlendiğini belirtti. Sönmez, “Meslekleri gereği bir hata yapıp, tazminat talebiyle karşılaşacağını düşünen kişilerin düzenleyeceği sözleşmelerle ilgili olarak, ‘Sorumluluk Sigortaları’ kavramı Türk hukukuna girmiştir. Buna göre, sigortacı, sigortalının sözleşmede öngörülen ve zarar daha sonra doğsa bile, sigorta süresi içinde gerçekleşen bir olaydan kaynaklanan sorumluluğu nedeniyle zarar görene tazminat ödeyecektir. Yeni TTK’da zarar görenin uğradığı zararı doğrudan sigortacıdan isteyebilmesi öngörülmektedir” dedi.
Ürün sorumluluk sigortaları konusunda hatasız üretilmiş bir ürünün piyasaya sürüldüğü anda kimse tarafından bilinmeyen bazı tehlikelerin ve zararlı sonuçlar doğurduğunun, sonradan bilim ve tekniğin gelişimi sonucu ortaya çıkabileceğini söyleyen Güneş Sigorta Genel Müdür Yardımcısı Hasan Altaner ise, “Gelişim bozukluğu olarak adlandırdığımız bu sebep de tazminata neden olabilir. Örneğin alerjik hassasiyetleri olan kişilerin çikolatadan etkileneceğine dair ürün üzerinde bir işaret veya uyarı yapılmaması nedeniyle çikolata yiyen bir çocuğun alerjik reaksiyon göstermesi sonucu uğranılacak zarar ürün sorumluluk sigortası tarafından karşılanır” dedi.

‘EK GÜVENCE SAĞLIYOR’
Ayrıca, ürün sorumluluk sigortasının fiyatlamasını tetikleyen ana konular arasında ciro büyüklüğünün, ürünlerin satıldığı coğrafi alanın ve sigortalının faaliyet alanının yer aldığını vurgulayan Eureko Sigorta Teknik Genel Müdür Yardımcısı Süha Çele, dünya piyasalarıyla karşılaştırıldığında ülkede bu branşın primlerinin düşük kaldığını söyledi ve ürün sorumluluk sigortasının bir ürün garanti sigortası olmadığını, bununla birlikte firmaların ürettiği ürünle ilgili sorumluluğuna ilişkin güvence sağlaması nedeniyle, ürünün satıldığı firmalara karşı hem prestij hem de ek güvence sağladığını da sözlerine ekledi.
Son olarak, konuyla ilgili düşüncelerini aktaran AIG Sigorta Sorumluluk Sigortaları Müdürü İpek Kutluğ Özcan, “Yerel kanun ve ürün standartları söz konusu olabileceği gibi, ülke vatandaşlarının yüksek tüketim bilinciyle, ayıplı ürünler için dava açma alışkanlıkların olması da mümkündür. Bu durumda üretici kısıtlı bilgiye sahip olduğu bir yerel mevzuatla karşı karşıya kalabilir. Tüm dünyada geçerli ve tüm dünya mahkeme kararlarının kabul edilmiş olduğu ürün sorumluluk poliçesinin mevcudiyeti, üreticinin can simidi olacaktır” dedi.

D&O, SİGORTAYA OLAN TALEBİ ARTIRACAK
Directors & Officers Liability Insurance (D&O – Yönetici ve Müdür Sorumluluğu Sigortası), yöneticilerin ihmalkâr davranışları, hataları veya idari görevlerini tam olarak yerine getirememeleri halinde finansal kaybına neden oldukları üçüncü kişiye tazminat ödeme sorumluluğuna karşı güvence sağlıyor. 1 Temmuz 2012’de yürürlüğe giren yeni TTK’nın özellikle kurumsal yönetim ve profesyonel yönetim alanında şirketler ve yöneticiler için birçok yeniliği, değişikliği ve sorumluluğu beraberinde getirdiği söyleniyor. Bu sigorta türünün risk azaltıcı olumlu bir etken olarak nitelendirilmesi sebebiyle sigortaya olan talebin artacağı da belirtiliyor.