Türkiye’de de ikinci basamak emeklilik sistemine geçilmeli

ING Emeklilik Genel Müdür Yardımcısı İhsan Çevik, günümüzde dünyanın birçok ülkesinde sosyal güvenlik sistemine paralel olarak ikinci basamak emeklilik sisteminin mevcut olduğunu ifade ederek Türkiye’nin de bu sisteme geçmesi gerektiğini kaydetti. Bireysel Emeklilik Sistemi’nde (BES) devletin yaptığı katkıya rağmen, gönüllülük esasına göre düzenlendiği için sistemden çıkışların çok yüksek olduğunu vurgulayan Çevik, “Bugün dünyadaki gelişmiş ülkelerin çoğunda ikinci basamak emeklilik sistemi uygulanıyor. Katılımcılar 60-65 yaşından önce ne olursa olsun o sistemden çıkamıyorlar. Sosyal güvenlik, üstüne ikinci basamak emeklilik sistemi, birçok ülkede bu şekilde işliyor. Onlar emekliliğe para yatırıyor, bizde ise yatan para tasarrufun ötesine geçmiyor” dedi.

‘SİSTEMDEN ÇIKIŞ ÇOK YÜKSEK’
2013’te başlayan devlet katkısının aslında Türkiye’de beklenenden daha çok insanın BES’e katılacağı, daha çok insanın sisteme girip para koyacağı bir model olduğunu hatırlatan Çevik, “Yüzde 25 katkı, bugün baktığınızda faizlerin yıllık yüzde 8 – 9’larda olduğu bir ortamda, çok yüksek bir rakamdır ve herkesin bu teşvik sisteminde para yatırması ve sistemde kalması kolaylıkla öngörülebilir. Gerçekten de 2013’te çok fazla kişinin sisteme katıldığını gördük, ancak bir taraftan da çok fazla kişi sistemden çıktı. Anaparadan yüzde 15 stopaj kesmenin kalkmasıyla beraber, sistemden çıkmak o kadar kolaylaştı ki, insanlar en basit ihtiyaçlarını karşılamak için bile sistemden ayrıldı, bu da sistemin büyümesini engelledi” diye konuştu.
‘KARTOPU GİBİ BÜYÜMÜYOR’
ING Emeklilik olarak yılda yüzde 40 civarında yeni satış yaptıklarını ancak artışın yüzde 22’leri geçmediğini dile getiren Çevik şunları söyledi: “Yani bizim yeni sattıklarımızın yanı sıra çok sayıda çıkış söz konusu. İşin kötü tarafı çıkan insanlar toplu para ile çıkıyor. Yeni giren insanlar küçük küçük biriktirirken çıkan insanlar 5-6 yılın veya 3 yılın toplu parasını alarak çıkıyorlar. Dolayısıyla BES’te, beklenen kartopu gibi büyüme durumu çıkıştan dolayı aslında görülemiyor. Sistem büyümeye devam ediyor ama bu arzu ettiğimiz gibi kartopu misali büyümeyi sağlamıyor.”

‘ÇÖZÜM İKİNCİ BASAMAK EMEKLİLİK’
Biraz da çuvaldız iğne hikayesine bakmak lazım diyen İhsan Çevik sözlerine şöyle devam etti: “Eğer siz BES’i emeklilik, uzun vadeli yatırım  diye satmazsanız, insanlara yeteri kadar anlatmazsanız, insanlar oradaki birikimi sadece para olarak gördüğü müddetçe çok kolay çıkar. Bunda devletin yapabileceği bir şey yok.”
Türkiye’de henüz özel emekliliği benimseyen çok az kesim bulunduğunu hatırlatan İhsan Çevik, “Yaşları 30-35’i aşmış, belli bir gelir seviyesine ulaşmış insanlar, ne olursa olsun sistemden çıkmıyor. BES’i büyütmek istiyorsak zorunlu  ikinci basamak emekliliği devreye sokmak zorundayız. Çünkü Türkiye’de en önemli sorunumuz tasarruf. Devlet de BES’i tasarrufu artırmak için destekliyor. Şimdi bu açıdan bakarsak 2013’le beraber Türkiye’de doğru bir şey yapıldı. Toplum gözünde sistemin sağlamlığı test edildi. Çıkışlar var, insanların bazıları çıktı, ama aynı zamanda sistemin sağlam olduğu toplumun büyük kesimi tarafından kabul gördü. Bence bu çok önemli bir kazanım” diye konuştu.

‘SİSTEM ÇOK ŞEFFAF’
Artık Türkiye’de kimsenin BES’i bir kandırmaca olarak görmediğini dile getiren Çevik, “Çıkanlar parasını alıyor, devam edenler de hesaplarında ne kadar birikim olduğunu görüyor. Bu açık, şeffaf bir sistem. Geçmişte biliyorsunuz toplumun zorunlu tasarruf, konut edindirme gibi uygulamalara tepkisi vardı. Mevcut BES üzerine bütün çalışan insanların katıldığı zorunlu emeklilik sistemini kurarsak daha az tepki çekecektir. Çünkü sistem kendini ispatladı.”