“Tarım sigortasız olmaz”

Tarımda sigorta olmadan yatırım yapmanın, tarımsal üretimi devam ettirmenin mümkün olmadığını belirten TARSİM Yönetim Kurulu Üyesi ve Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi Genel Müdürü Bekir Engürülü, “Tarıma yatırım yapıyorsanız ve bunu sürdürülebilir kılmak istiyorsanız tarım sigortasız olmaz” dedi.

Sigortacı Gazetesi’nin bu ayki “CEO’lar Konuşuyor” sayfalarının konuğu TARSİM Yönetim Kurulu Üyesi ve Tarım Sigortaları Havuz İşletmesi Genel Müdürü Bekir Engürülü oldu. Engürülü, TARSİM’in tüm paydaşlarıyla iç içe çalışan bir yapısı olduğunu vurgulayarak, “TARSİM çiftçilerimiz, yetiştiricilerimiz, besicilerimiz, arıcılarımız, su ürünü yetiştiricilerimiz gibi tarımda çalışanlar için kurulmuş bir sistemdir. En önemli özelliklerinden biri de kâr amacı taşımamasıdır. Dolayısıyla tarımsal üretimde olan veya katkı gösterenler kendilerini garanti altına almak için tarım sigortası yaptırmayı bir ihtiyaç olarak hissetmeli” açıklamasında bulundu. Tarım sigortalarının öneminden TARSİM’in 2023 yılı performansı ve hedeflerine, doğal afetlerden iklim değişikliğine kadar birçok konuyu ele aldığımız röportajımızda, TARSİM Genel Müdürü Bekir Engürülü, şu değerlendirmelerde bulundu:

Tarım sigortaları çiftçilerimiz için neden önemli? Bu noktada TARSİM’in üstlendiği görev nedir?

Dünyanın geldiği nokta itibarıyla gıda güvenliği ve insanların gıdaya ulaşması artık en önemli konu oldu. Bunun için de tarımsal üretimde mutlaka sürdürülebilirliği sağlamak gerekiyor. Bildiğiniz gibi, tarım özellikle bitkisel üretim açık alanda yapılıyor. Ürünler sel, dolu, aşırı yağış gibi birçok meteorolojik afete maruz kalıp hasar görebiliyor. Meydana gelen olaylar tarımsal üretimin sürdürülebilirliğine etki ediyor. Tarımsal üretimde oluşan hasarları karşılayacak bir mekanizma olmazsa insanların tarımsal faaliyetlerini sürdürülebilir hale getirmesi çok mümkün olmuyor. Meydana gelen hasarları karşılayacak bir mekanizmaya ihtiyaç var. Biz buna risk yönetimi diyoruz. Tarımda kullanılan en önemli risk yönetimi aracı tarım sigortaları. Türkiye’de tarım sigortaları TARSİM olarak adlandırdığımız Tarım Sigortaları Havuzu sayesinde yapılıyor.

2023 yılının ilk yarısında TARSİM nasıl bir performans gösterdi?

TARSİM sürekli olarak büyüme yönünde gelişimine devam ediyor. Rakamlara bakacak olursak 1,7 milyon adet poliçe sayısına, 8,7 milyar lira toplam prime ve 227 milyar liralık sigorta bedeline ulaştık. 21 milyon dekar alanın sigortalandığını ve 7 milyon baş hayvanın da sigorta kapsamında olduğunu eklemek isterim. TARSİM’deki yapılan işlemler süreç itibarıyla süreklilik arz eden konular. Bundan dolayı da poliçeler devamlı olarak yenileniyor. Meydana gelen zararlarla ilgili güncel verilere bakarsak; 2023 yılının ilk 5 ayında 254 bin adet hasar ihbarı tarafımıza ulaştı. Bu hasarların 154 bini bitkisel ürün ve sera sigortalarından, 100 bin adedi de hayvan hayat sigortalarından oluşuyor. Bölgesel bazda baktığımızda 42 bin ihbarla en fazla Manisa Bölge Müdürlüğümüzden ihbar aldık. Bunu 32 bin ihbarla Giresun Bölge Müdürlüğümüz ve 30 bin adetle Malatya Bölge Müdürlüğümüz takip ediyor.

‘TARSİM TÜM PAYDAŞLARIYLA İÇİ İÇE ÇALIŞAN BİR YAPI’

TARSİM’in yılın diğer yarısındaki hedefleri neler? Yeni ürünler, projeler, iş birlikleri gelecek mi?

Gelir koruma sigortası olarak adlandırdığımız, dünyada sadece ABD’de ve ülkemizde uygulanan bir ürünümüz var. Gelir koruma sigortasını iki yıl önce Konya’nın üç ilçesinde daha sonra da Konya’nın tüm ilçelerinde uygulamaya aldık. Gelir koruma sigortasını 2023-2024 üretim sezonunda buğday ürününde Türkiye genelinde hayata geçireceğiz. Attığımız bu adımın hem tarım sigortacılığı açısından hem de sigorta vizyonu açısından çok değerli olduğunu düşünüyoruz. Buğday ürünü, gelir koruma sigortası için başlangıç noktamız. Daha sonra diğer ürünlere de entegre edilebilmesi için çaba sarf edeceğiz. TARSİM tamamen çiftçiyle, sigorta şirketleriyle ve tüm paydaşlarıyla iç içe çalışan bir yapı. Bu yapı içerisinde de çiftçimizden, sigorta şirketlerimizden, Tarım ve Orman Bakanlığımızdan ve Hazine ve Maliye Bakanlığımız adına Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’ndan (SEDDK) gelen talepleri alıyoruz ve aktüeryal çalışmalar gerçekleştiriyoruz. Bunun neticesinde de yeni teminatların kapsama alınmasını sağlıyoruz. İkinci altı aylık periyotta, 2024 yılı içerisinde kapsama alacağımız yeni teminatlarla ilgili olarak çalışmalarımızı devam ettireceğiz ve 2024’te yeni uygulamalar ve teminatlarla sezonu başlatacağız.

Yurt dışı çalışmalarınızı da sormak isterim.

TARSİM çalışma şekli ve yapısı itibarıyla övgüyle bahsedilen, çok fazla değer verilen bir sistem haline geldi. Bu da, Tarım ve Orman Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı, tarım ve sigorta sektörlerimiz, sigorta şirketleri, çiftçilerimiz ve tüm paydaşlarımızın iş birliğiyle, uyumlarıyla, sistemi geliştirme gayretleriyle gerçekleşmiş oldu. Tabii bunu çevre ülkeler de gözlemliyor. İlk talep, Azerbaycan’dan geldi. Azerbaycan’da Agrar Sigorta Fonu’nun kurulmasına hem teknik destek verdik hem de sistemin çalışması yönünde eksper desteğine varıncaya kadar katkılarımız devam ediyor. Yakın zamanda Özbekistan’dan gelen talep üzerine, heyetimizle giderek bir fizibilite çıkardık. Buna bağlı olarak Özbekistan’da da tarım sigortası sisteminin kurulmasına gayret edeceğiz. Kosova, Makedonya gibi ülkelerden de teknik destek talepleri geliyor.

‘36 MİLYONU BULAN HASAR ÖDEMESİ GERÇEKLEŞTİRDİK’

2023 yılına birçok ilimizi etkileyen yıkıcı bir deprem felaketiyle başladık. Bölgedeki tarımla ya da hayvancılıkla uğraşan ve depremde zarar gören vatandaşlar için ne gibi aksiyonlar aldınız?

11 ilde meydana gelen, katastrofik olarak nitelendirebileceğimiz bir afetle karşı karşıya kaldık. Deprem bugüne kadar görmediğimiz kadar geniş bir alanda etkili oldu. Bitkisel üretim tarafında sezonun yeni başlamış olması nedeniyle küçük kayıplar meydana geldi. Bunlarla alakalı oluşan zararı en kısa sürede tespit ettik. Deprem nedeniyle en çok karşılaştığımız kayıp ise hayvancılık sektöründe oldu. Bu kayıplara bağlı olarak hızlıca aksiyon almak gerekiyordu. Çünkü insan sağlığını da tehlikeye atma olasılığı olan bir durum söz konusuydu. Normal süreçte bir hayvan öldüğü zaman gelen ihbar sonrası bir eksper görevlendiriyoruz. Eksperin raporu sonrası itlaf edilmesine izin veriyoruz ve ardından da hasar ödemesini yapıyoruz. Bu süreci Sigortacılık ve Özel Emeklilik Düzenleme ve Denetleme Kurumu’nun (SEDDK) destekleriyle hızlandırarak 36 milyonu bulan hasar ödemesi gerçekleştirdik. Tüm temennimiz, bir daha böyle yıkıcı ve ülkemizi sarsan olayların meydana gelmemesi.

‘SİGORTALILIK ORANINI ARTIRMALIYIZ’

Sel, kuraklık gibi iklim bağlantılı afetler nedeniyle önemi gittikçe artan tarım sigortalarının daha fazla kişiye ulaşması için neler yapılmalı? Siz TARSİM olarak nasıl bir bilinçlendirme çalışması yürütüyorsunuz?

İşin en önemli ve konuşulması gereken noktası burasıdır. Penetrasyonun nasıl artırılacağı konusu bizim de geliştirmeye çaba sarf ettiğimiz en önemli unsur. Çiftçilerimiz uzun yıllardır zarar görmüş olan parsellerini sigortalatıyor. Bu parselleri sigortaladıkları zaman zarar oranının yüksekliğine bağlı olarak gelecek yıl ödenecek olan prim de yükselmiş oluyor. Bunu önleyebilmek için zarar görmeyen parsellerin de sigortalatılması lazım ki büyük sayılar kanununa göre primlerin ucuzlaması sağlanmış olsun. Yani zarar gördüğünüzü değil o bölgedeki tüm parsellerinizi sigortalıyor olmanız lazım. Bizim de bunun için aktüeryal çalışmalar yaparak sigortayı olabildiğince ucuzlatabilmemiz ve sigortalılık oranını artırmamız lazım. En çok çaba sarf ettiğimiz konulardan bir tanesi hem iyi riski hem kötü riski beraber yöneterek sigortalılık oranını artırmaktır. Tarıma yatırım yapıyorsanız ve bunu sürdürülebilir kılmak istiyorsanız ‘tarım sigortasız olmaz’. Bu mottoyu bundan sonra çok kullanacağız. Tarımda sigorta olmadan yatırım yapmak, tarımsal üretimi devam ettirmek mümkün değil. Tarımsal üretim yapan herkesin ‘sigorta bana lazım, sigorta yaptırmadan tarımsal üretimi devam ettiremem’ noktasına gelmesini ve bilinçlenmesini sağlıyoruz. TARSİM, sigortalı üreticimiz zarar gördüyse mutlaka zararını karşılayacağı bir yapı içerisinde devam etmekte ve üreticimize bu güveni vermektedir.

Sektöre, sigortalılara iletmek istediğiniz mesajınız var mı?

TARSİM, çiftçilerimiz, yetiştiricilerimiz, besicilerimiz, arıcılarımız, su ürünü yetiştiricilerimiz gibi tarımda faaliyet gösteren üreticilerimize hizmet etmek üzere kurulmuş bir sistemdir. En önemli özelliklerinden biri de kâr amacı olmamasıdır. Dolayısıyla tarımsal üretimde olan veya katkı gösterenler, kendilerini garanti altına almak için tarım sigortası yaptırmayı bir ihtiyaç olarak görmeli. Sistemimiz çiftçi odaklı bir sistemdir. Bu noktadan hareketle rahatça üretim yapılabilmesi, emeklerin zayi olmaması için gayret ettiğimizi ve tarım sigortasıyla destek olmaya çalıştığımızı tüm çiftçilerimize, üreticilerimize belirtmek istiyorum.