Küresel sigortacılıkta “BREXIT” şoku

İngiltere halkı 23 Haziran referandumunda “ayrılık” kararı alarak dünyayı şaşırttı. Kararın ardından pound düşüşe geçerken, bu kararın İngiliz ve İngilizlerle çalışan şirketleri nasıl etkileyeceği soruları gündeme gelmeye başladı. Yapılan araştırmalara göre Londra’nın 60 milyar poundluk sigorta sektöründe çalışan sigortacıların, brokerlerin ve servis sağlayıcıların üçte ikisi AB’den ayrılmanın “işleri kötü etkileyeceğini” söylüyor. Bu durum tabiî olarak küresel sigorta sektörünü de etkileyecek.

LLOYD’S BAŞKANI: PİYASANIN KALBİ OLMAYA DEVAM EDERİZ
İngiltere’deki dev sigorta pazarı Lloyd’s’u çekici kılan en büyük özelliklerinden biri de AB üzerindeki pasaport hakları. İngiltere’de iş yapan çoğu sigortacı, Brexit’ten sonra işlerini Lloyd’s üzerinden değil, kendi iştirakleri üzerinden gerçekleştireceklerini söylüyor.
Ülkenin AB’de kalmasını destekleyen Lloyd’s Başkanı John Nelson, konuyla ilgili şunları söylüyor: “Lloyd’s’un küresel sigorta ve reasürans pazarının kalbinde olmaya devam edeceğine güvenim tam. Lloyd’s platformunun gücü sahip olduğumuz lisansların da ötesindedir. Biz müşterilerimize finansal güven, küresel mark gücü ve eşi olmayan underwriting uzmanlığı veriyoruz. Bu hizmetlerimizin kalitesi tarih boyunca defalarca kanıtlanmıştır.”

HİSSELER DÜŞÜŞTE
Brexit’ten en büyük darbeyi hayat sigortası şirketleri aldı. Londra’da Aviva, Legal & General ve Standard Life hisseleri %15’in üzerinde düşerken Kıta Avrupası şirketleri Axa ve Generali’nin de hisseleri negatif etkilendi. Pazarlardaki etkiden ABD’li sigortacılar da yakayı kurtaramadı. MetLife ve Prudential hisseleri %7, Londra’da büyük varlıkları bulunan AIG hisseleri %4.7 düştü. Konu hakkında açıklama yapan Aviva yetkilileri Brexit’in şirketlerine bir etkisi olmayacağını, Aviva’nın İngiltere ve Avrupa faaliyetleri yeterli sermaye gücüne sahip olduğunu ve ticarete olağan bir şekilde devam edeceğini söylediler. Prudential’dan yapılan açıklamada da, alınan sonuçların öngörülebilir gelecekte ciddi bir değişime neden olmayacağı belirtildi.

Birleşik Krallık’ın AB’den çıkışını kim yönetecek?
Theresa May, Muhafazakar Parti milletvekili ve “ayrılık” destekçisi olan David Davis tarafından yönetilecek ve Brexit çıkış işlemlerini yürütecek bir devlet dairesi kurdu. Eski Savunma Bakanı Liam Fox Uluslararası Ticaret Bakanı olarak atanırken, Brexit hareketini yöneten Boris Johnson Dışişleri Bakanı oldu.
“Üç Brexitçiler” olarak isimlendirilen bu 3 bürokrat, AB ile ayrılık sürecinde ve yeni uluslararası sözleşmeler imzalanması konusunda önemli bir rol oynayacak. Referandumdan önce çıkış işlemleri hakkında bir plan oluşturmayan hükümet, acilen oldukça karışık ve meşakkatli ayrılık işlemlerini gerçekleştirerek İngiltere için en iyi teklifi bulması için pek çok arabulucuyu işe alıyor.

İngiltere ne zaman AB’den ayrılacak?
Madde 50’de belirtilen dönemin başlatılmasıyla, İngiltere’nin AB’den çıkma işlemlerini tamamlamak için 2 yılı bulunuyor. Bretix Sekreteri David Davis, ülkenin AB ile ilişkilerini 2018 yılında kesebileceğini söylese de, Madde 50 2009 yılında düzenlediği ve şu ana kadar hiç kullanılmadığı için Brexit’in ne zaman sonuçlanacağı hakkında genel bir görüş yok. Referandum sürecinde İngiltere’nin AB’de kalmasını destekleyen eski Dışişleri Bakanı Philip Hammond ise, AB’den çıkış sürecinin 6 yıla kadar uzayabileceğini söylüyor.
Süreç sonlanmadığı süre boyunca AB yasaları İngiltere’de işlemeye devam ediyor. AB kurallara ve anlaşmalarına uymak zorunda olan İngiltere, karar verme mekanizmalarına dahil olamıyor.

Şimdi ne olacak?
Referandumda ayrılık kararının çıkmasının ardından İngiltere Başbakanı David Cameron görevinden istifa etti. Daha önceleri İngiltere’nin AB’de kalmasını savunan İngiltere’nin eski İçişleri Bakanı Theresa May, başbakan oldu. Görevi devralan May, halkın isteğine saygı duyduğunu, Brexit sürecini sonuna kadar devam ettireceğini söyledi.
İngiltere’nin AB’den çıkması için Lizbon Anlaşması’nın 50. maddesine göre iki tarafa da ayrılma koşullarında karara varılması için 2 yıllık bir süreç başlatması gerekiyor. İngiltere Başbakanı May, işlemleri 2016 bitmeden başlatmayacağını söylediği için ticaretten göçmen girişine, AB ve İngiltere’nin ne yönde bir anlaşma yapacağını ancak gelecek yıl görebileceğiz.

ÇİN DEVİNE BREXIT FIRSATI
Sigorta alanında yatırımları da bulunan Çin’in en büyük özel grup şirketlerinden Fosun’un Yönetim Kurulu Başkanı Guo Guangchang, İngiltere’nin Avrupa Birliği’nden çıkma kararından sonra İngiliz ve Avrupa pazarlarındaki fırsatları araştırmaya başladıklarını söyledi. Guangchang, Brexit’in finansal piyasaları dalgalandırmasının aynı zamanda pek çok fırsatı da ortaya çıkardığını belirtti.

Brexit nedir?
Birleşik Krallık’ın AB’den (Avrupa Birliği) ayrılması için kullanılan Brexit kelimesi, Britanya’nın ilk 2 harfi ve İngilizcede “çıkmak” anlamına gelen “exit” kelimelerinden oluşuyor. Daha önce, Yunanistan’ın AB’den çıkma teşebbüsü için de “Grexit” (Yunanistan’ın İngilizcesi Greece) kullanılmıştı.

İNSAN KAYNAKLARINI ZORLAYACAK
İskoçya ve Kuzey İrlanda’da ne olacak?
Brexit’e “hayır” diyen İskoçya’nın Başbakanı Nico Sturgeon, ayrılma kararının demokratik olarak kabul edilemez olduğunu söylüyor. Sturgeon’a göre İskoçya’da İngiltere’den ayrılmak için tekrar bir referanduma gidilme olasılığı oldukça yüksek.
Kuzey İrlanda’da ise Brexit, İrlanda ile Kuzey İrlanda arasında sınırların tekrardan konulması anlamına geliyor. Bunu istemeyen Kuzey İrlanda hükümeti, İrlanda ile birleşmek için referandum çağrısı yapıyor.

Birleşik Krallık içindeki dağılım nasıl oldu?
Birleşik Krallık toplamında %52 “çıkalım”, %48 “kalalım” dedi. İngiltere’de %53.4’e %46.6 Brexit yönünde oy kullanıldı. Galler’de de %52.5 “ayrılalım” dedi. İskoçya ve Kuzey İrlanda ise Brexit’in tersi yönde oy kullandı. İskoçya’da %62 “kalalım” derken, Kuzey İrlanda’da bu oran %55.8 oldu.  Yaş yükseldikçe, referanduma katılanların çıkış yönünde oy kullandıkları görüldü.

ALLIANZ: BREXIT İNGİLTERE EKONOMİSİNİ ZORLAYACAK
Allianz baş ekonomisti Michael Heise, referandumdan çıkan ‘ayrılık’ kararının İngiltere için büyük bir test olduğunu ve İngiltere ekonomisini bir süre için zorlayacağını söyledi. Heise, kararın kısa süreli bir belirsizlik yaratacağını ve sigorta primlerini etkileyeceğini belirtti.

Süreç niye bu kadar uzun sürüyor?
43 yıldır AB içinde pek çok konuda yapılmış sayısız anlaşma bulunuyor. Şimdi de  anlaşmaların İngiltere’nin çıkma talebi nedeniyle tekrardan incelenmesi ve çözümlenmesi gerekiyor. Bu işlemin daha önce hiç gerçekleştirilmemiş olması işleri daha da karıştırıyor.

İngiltere neden AB’den çıkıyor?
23 Haziran’da yapılan Brexit referandumunda İngiltere’nin AB’de kalıp kalmayacağı oylandı. Referandum sonucunda ayrılık isteyenler %48’e karşı %52 oyla kazandı. 30 milyonun üstünde seçmenin oy verdiği referanduma katılım %71.8 seviyesinde oldu. Referandum istenmesinin nedeni, AB kurallarının İngiltere’yi kısıtladığının düşünülmesi ve AB’ye ödenen üyelik masraflarının dönüşünün alınmadığı yönündeki görüş oldu.

Umut Deniz Elçi
umut@sigortacigazetesi.com.tr