BES’e en çok katılım 35-44 yaş grubundan

Emeklilik Gözetim Merkezi (EGM) Bireysel Emeklilik Sistemi 2014 Gelişim Raporu’nu yayınladı. Raporda, BES’te 2014 yılının, 2013 yılı başından itibaren yürürlüğe konulan devlet katkısı gibi reform niteliğindeki yeni yasal düzenlemelere ilişkin uygulamaların karşılığının alındığı bir yıl olduğu belirtildi. Bununla birlikte, 2023 yılı sonundan 2013 yılı başına kadar geçen yaklaşık 9 yıllık süreçte sistemdeki katılımcı sayısının 3 milyona ulaştığı ve yapılan yeni düzenlemelerle birlikte bu sayının 2014 sonu itibarıyla 5 milyona yükseldiği yer aldı. Ayrıca 2014 sonu itibarıyla yaklaşık 38 milyar lira fon büyüklüğüne ve 5 milyonu aşan katılımcı sayısına ulaşan sistemin, bir yandan emeklilik tasarruflarını artırırken diğer yandan ekonomi ve sermaye piyasalarının gelişimine katkı sağladığı görüldü.

İŞVEREN DESTEĞİ ARTIYOR
İşverenlerin dahil olduğu sözleşmelerin toplam sözleşmelere oranının 2012 yılı sonundaki yüzde 5.1 seviyesinden,  2014 yılı sonu itibarıyla yüzde 6.5 seviyesine çıktığı görüldü.  Üye/çalışanlarına emeklilik taahhüdünde bulunan kuruluşlardan BES’e yapılan toplam aktarımın 2014 sonu itibarıyla yaklaşık 1.2 milyar liraya ulaştığı gözlemlendi.  Raporda bu kapsamda, sisteme kurumsal bazlı katılımların artırılması için yapılabilecek başkaca düzenlemeler konusunda yapılan çalışmaların devam ettiği belirtildi.

GELİŞTİRME ÇALIŞMALARI DEVAM EDİYOR
BES’ten emekli olarak ayrılan kişilere, düzenli emeklilik geliri sağlamak üzere “irat sigortası” ürünlerinin sunulması için gerekli mevzuat çalışmalarının tamamlanması çalışmada öne çıkan bulgular arasında. Ulusal tasarruf oranının 2014 yılı ile birlikte yükselmesinde BES’in önemli bir rolü olduğu söylendi. Raporda BES’in gelişmesi ve sistemde kalışların artırılması için çalışmaların hali hazırda devam ettiği dile getirildi.
Rapordan çıkan sonuçlar bize 31.12.2014 itibarıyla BES’te 5.807.319 sözleşme yürürlükte olduğunu gösteriyor. Katılımcı sayısı ise geçen sene sonuna göre yaklaşık yüzde 23 büyüyerek 5 milyonu aşmış olarak görülüyor.
Aynı dönemde emeklilik yatırım fonu büyüklüğü yüzde 38 oranında artarak 35 milyar lira olarak ortaya çıkıyor. Devlet katkısı fon büyüklüğü ise, geçen yıla göre yüzde 162 gibi bir oranda arttığı görüldü.

En çok ayrılan 25-34 yaş

3.2 MİLYAR TL DEVLET KATKISI
Raporda devlet katkısı, 1 Ocak 2013 tarihinden itibaren katılımcılar tarafından ödenen katkı paylarının maksimum yüzde 25’i oranında devlet tarafından katılımcının emeklilik hesabına ödenen tutar olarak açıklandı. Araştırma sonuçlarından biri olarak, 2014 sonu itibarıyla toplam yaklaşık olarak 4 milyon katılımcının, 4 milyon 877 bin adet sözleşmesine, 3 milyar 237 milyon lira devlet katkısı ödendiği verisi ortaya çıktı. Bir başka veride ise, 2014 yılı içinde 3 milyon katılımcının, 4 milyon sözleşmesine ödenen devlet katkısı tutarı 1 milyar 867 milyon lira olarak belirlendi. Devlet katkısına hak ediş uygulaması gereği, 1 Ocak 2013 tarihinden sonra sistemde geçirilen süreye bağlı olarak belirli oranlarda devlet katkısı ve getirisinin bir bölümü veya tamamı katılımcıya ödeneceği başka bir bulgu olarak görüldü. 1 Ocak 2013’ten sonra sistemde geçirilen süreye göre devlet katkısı hak ediş oranları 3 yıldan 6 yıla kadar yüzde 15, 6 yıldan 10 yıla kadar yüzde 35, 10 yıl ve daha fazlası için yüzde 60’ken; emeklilik, vefat ve maluliyet durumunda yüzde 100 olarak belirlendi. Devlet katkısının hak kazanılan bölümüne ilişkin getiri üzerinden; 10 yıldan az süreyle katkı payı ödeyerek ayrılanlar yüzde 15, 10 yıl süreyle katkı payı ödemekle birlikte emeklilik hakkı kazanmadan ayrılanlar yüzde 10, emeklilik, vefat, maluliyet nedeniyle ayrılanların yüzde 5 oranında stopaj kesintisine tabi tutulduğu belirtildi.

DEVLET KATKISI FONLARI
31.12.2014 itibarıyla 9 adedi alternatif olmak üzere toplam 26 adet Devlet Katkısı Fonu bulunmaktadır ve bu fonlar BES emeklilik yatırım fonları dahil toplam net varlık değerinin yüzde 11.48’ini oluşturmaktadır. Devlet katkısı emeklilik yatırım fonlarının 31.12.2014 itibarıyla halka arz tarihinden itibaren nominal getirisi yaklaşık olarak yüzde 11’dir. 2014 yılı getirisi ise yaklaşık yüzde 16’dır.

YASAL DEĞİŞİKLİKLER
Raporda ayrıca ilgili mevzuatta yapılan değişiklikler yer aldı;
29 Mart 2014: “Sigorta ve Reasürans ile Emeklilik Şirketlerinin Mali Bünyelerine İlişkin Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik” ile teminatların iade, değiştirme sürecine ve teminatlarla ilgili işlemlere ilişkin hazırlanan raporun Müsteşarlığa iletilme süresine ilişkin esas ve usullerde değişiklik yapılmıştır.
23 Mayıs 2014: “Dernek, Vakıf, Sandık ve Diğer Kuruluşlardan Bireysel Emeklilik Sistemi’ne Aktarım Hakkında Sektör Duyurusu (2014/11)” Bireysel Emeklilik Sistemi’ne yapılacak aktarımlarla ilgili Müsteşarlığa iletilen sorular ve sorulara Müsteşarlıkça verilen cevapları içermektedir.
29 Mayıs 2014: “Dernek, Vakıf, Sandık ve Diğer Kuruluşlardan Bireysel Emeklilik Sistemine Aktarımlara İlişkin Genelge (Genelge No: 2014/7)” ile dernek, vakıf, sandık ve diğer kuruluşlardan Bireysel Emeklilik Sistemi’ne yapılacak aktarımlarda düzenlenecek belge ve formlar ile üye veya çalışanın bilgilendirilmesine ilişkin uygulama esasları ve Hazine Müsteşarlığı’na yapılacak başvuruyla eşzamanlı olarak EGM’ye iletilecek olan verilere ilişkin esaslar düzenlenmiştir. Ayrıca bu genelge ile 14 Ağustos 2008 tarihli ve 2008/24 sayılı “Dernek, Vakıf, Sandık ve Diğer Kuruluşlardan Aktarımlarda Kullanılacak Belge ve Formlar ile Üye ve Çalışanların Bilgilendirilme Esasları Hakkında Genelge’’ ile 14 Ağustos 2008 tarihli ve 2008/25 sayılı “Dernek, Vakıf, Sandık ve Diğer Kuruluşlardan Aktarımlarda Emeklilik Gözetim Merkezine Gönderilecek Veri Setlerine İlişkin Genelge’’ yürürlükten kaldırılmıştır.
11 Haziran 2014: “Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği’nde (Sıra No:5) Değişiklik Yapılmasına İlişkin Tebliğ (Sıra No: 11)” ile basitleştirilmiş tedbirlerin uygulanacağı durumlarda başkası hesabına hareket edenlerin kimlik tespiti, gerçek faydacının ortaya çıkarılması için alınması gereken tedbirlerin uygulanmayabileceği ve müşterilerin sürekli iş ilişkisi kapsamında izlenmesi gerektiği, müşteriler hakkında bilgi, belge ve kayıtların güncellenmesi sıklığının azaltılabileceği belirtilmiştir.
8 Temmuz 2014: “Sermaye Piyasası Kurulu’nun 20.06.2014 Tarih ve 19/614 sayılı İlke Kararı”nda emeklilik yatırım fonlarının Hazine Müsteşarlığı ihalelerine katılımına, aynı gün valörlü tahvil ve bono işlemleri ile menkul kıymet alım satımına, fon mal varlığına, vadeli işlemlere, borsa dışında taraf olunacak ters repo sözleşmelerine, risk yönetim sistemine, fon giderlerine, katılma payı alım satımına, nemalandırmaya ilişkin uygulanacak esaslar ile ilgili açıklamalar yer almaktadır.
9 Temmuz 2014: “6327 sayılı Kanunun Geçici 2’nci Maddesine İlişkin Sektör Duyurusu (2014/15)” ile 6327 sayılı Kanunun Geçici 2. Maddesinde düzenlenen iki yıllık süreyi tamamlayan katılımcılara, hakkı kötüye kullanarak, mevcut sözleşmelerini sonlandırabileceklerine ve daha sonra aynı veya başka bir şirkette yeni sözleşme yapabileceklerine ilişkin yönlendirmede veya tavsiyede bulunan bireysel emeklilik aracılarına, bu faaliyetlere göz yuman aracı kuruluşlara ve bu şekilde yapılan yeni sözleşmeyi kabul eden emeklilik şirketlerine idari ve adli müeyyideler uygulanacağı belirtilmiştir.
25 Ağustos 2014: “Mali Suçları Araştırma Kurulu Genel Tebliği (Sıra No:13)” ile şüpheli işlem bildirimine ve yükümlülük ihlalinde uygulanacak cezalara ilişkin esas ve usuller düzenlenmiştir.
10 Aralık 2014: “Bireysel Emeklilik Sistemi’ndeki Ödeyeni Tüzel Kişi Olan Sözleşmelere İlişkin Genelge (Genelge No: 2014/17)” ile ödeyeni tüzel kişi olan, bireysel ve gruba bağlı bireysel emeklilik sözleşmeleri kapsamında, devlet katkısı iş ve işlemlerinin mevzuata uygun şekilde yürütülebilmesini teminen şirketlerce yapılması gereken asgari çalışmalara ilişkin esas ve usullere yer verilmiştir.