Döviz kurlarındaki dalgalanma sigortacılığı da vurdu

Swiss Re’nin 2015 yılını ekonomi ve sigortacılık açısından incelediği yeni Sigma raporu yayınlandı. Rapora göre, 2015’te küresel prim üretimi reel olarak %3.8 oranında artarak 4 trilyon 554 milyar dolara yükseldi. 2014 yılında küresel üretimdeki büyüme %3.5 oranındaydı. Nominal açıdan bakıldığındaysa, dövizdeki dalgalanmalar sebebiyle 2015 yılındaki prim üretimi bir önceki yıla kıyasla %4.2 oranında azaldı. Euro, dolar karşısında %20 değer kaybetti. İngiliz Sterlini ve Japon Yeni de bundan büyük ölçüde etkilendi, Kanada ve Avustralya da etkilenen ülkeler arasındaydı. Birçok gelişmekte olan ülkenin de para birimleri değer kaybına uğradı.
Hayat branşındaki küresel prim üretimi reel olarak %4 oranında artmasına karşın nominal olarak %4.6 oranında azaldı ve 2 trilyon 534 milyar dolar olarak gerçekleşti. Gelişmiş ülkelerde üretimdeki büyüme yavaşlarken, gelişmekte olan ülkelerde hızlandı.
Gelişmiş ülkelere bakıldığında, Kuzey Amerika’daki üretimin iki yıl boyunca azaldıktan sonra 2015 yılında iyileşmeye başladığı görüldü. Japonya’da büyüme ivme kazandı. Okyanusya’daysa, Avustralya’nın 2014 yılındaki güçlü büyümesinin ardından gelen baz etkisi sebebiyle 2015 yılında üretim azaldı. Batı Avrupa’daki büyüme, Almanya’daki hayat pazarındaki küçülme dolayısıyla düşük seviyelerde gerçekleşti.
Gelişmekte olan pazarlar arasında hayat branşında en yüksek büyüme gelişmekte olan Asya’dan geldi. Çin, Hindistan, Endonezya ve Filipinler bu büyümeye katkı sağlayan ülkeler arasındaydı. Latin Amerika’da da üretim artışı devam etti, Afrika’da ve Orta Doğu ile Orta Asya’da da olumlu bir artış kaydedildi. Orta ve Doğu Avrupa’daysa üretimin azaldığı gözlemlendi.

2008 KRİZİNDEN SONRA ‘HAYAT’ YAVAŞLADI
2014 ve 2015 yıllarındaki ortalamanın üzerindeki üretim artışına karşın, hayat sigortalarındaki üretim artışı 2008’deki krizden bu yana daha yavaş bir çizgide ilerledi. Batı Avrupa ve Kuzey Amerika’da o zamandan beri büyüme iyice yavaşladı, hatta bazen küçülme görüldü. Gelişmekte olan ülkelerde de yavaşlama kaydedildi, hayat prim üretimindeki artış kriz öncesi döneme göre neredeyse yarı yarıya azaldı.

HAYAT DIŞINDAKİ BÜYÜMEYİ GELİŞMİŞ PAZARLAR TETİKLEDİ
2015 yılında küresel hayat dışı pazarında prim üretimi reel olarak %3.6 oranında artarak 2 trilyon 20 milyar dolara yükseldi. Nominal olarak bakıldığındaysa üretim %3.8 küçüldü. Her ne kadar Okyanusya’daki üretim artışı %0.1 gibi düşük bir oranda olsa da, diğer gelişmiş pazarlardaki yüksek üretim artışı hayat dışındaki küresel büyümeyi tetikleyen temel unsur oldu. Bölgesel olarak en yüksek üretim artışı %4.1 ile gelişmiş Asya’dan geldi. Kuzey Amerika’da da %3.2 gibi güçlü bir büyüme oranı kaydedildi. Batı Avrupa’daysa üretimdeki artış %1.5 oranındaydı.
Gelişmekte olan pazarlardaysa hayat dışı piyasasındaki büyüme yavaşlamış da olsa %7.8 gibi güçlü bir oranda gerçekleşti. 2014 yılında üretimdeki artış oranı %8.6’ydı. Büyümenin lokomotifi prim üretimindeki %17’lik artışla Çin oldu. Orta Doğu ve Orta Asya’daysa büyüme %9 olarak kayıtlara geçti. Çin hariç tutulduğunda, gelişmekte olan Asya’da hayat dışı primlerindeki üretim artışı %5.9 oranındaydı. Afrika’da büyüme yavaşlayarak %1.3 seviyesinde gerçekleşti. Latin Amerika’da da büyüme yavaşladı ve %2.3 oldu. Orta ve Doğu Avrupa’daysa üretim %4.9 oranında küçüldü.
KÜRESEL GSYH %2.5 BÜYÜDÜ
2015 yılında, küresel Gayrisafi Yurtiçi Hasıla (GSYH) %2.5 oranında büyüdü. Raporda, 2008’deki ekonomik krizin sonrasında büyüme ortalamasının %2.2 olduğu göz önüne alındığında büyümenin hızlandığı belirtildi. Gelişmiş ülkelerin GSYH’si %1.9 oranında arttı, 2014 yılında bu artış %1.8 oranındaydı. Gelişmekte olan ülkelerin GSYH’sindeki büyüme ise sadece %3.5 oranında oldu. Bu oran, kriz öncesindeki ortalama %7.4’lük büyüme oranının neredeyse yarısı olarak gerçekleşti ve kriz sonrası büyüme ortalaması olan %4.7’nin de gerisinde kaldı.
Gelişmiş pazarlar arasında en yüksek büyüme %2.4 ile ABD’den geldi. Kanada’nın 2014 yılında %2.5’lik büyüme oranı, 2015 yılında %1.2’ye geriledi. Japonya’nın ekonomisi, 2014 yılında yaşanan ekonomik durgunluğun ardından 2015 yılında az da olsa büyüdü. Batı Avrupa’da büyüme oranı %1.8’e yükseldi, 2014 yılında bu oran %1.4’tü.

BELİRSİZ SİYASİ ORTAM BÜYÜMEYİ YAVAŞLATTI
Gelişmekte olan ülkelerdeki büyüme, bazı ülkelerdeki siyasi ortamın belirsizliği sebebiyle yavaşladı. Brezilya ve Venezüella’da yaşanan durgunluk, Latin Amerika’da büyümeyi yavaşlattı. Brezilya’nın ekonomisi yüksek enflasyon ve siyasi belirsizlikler sebebiyle 2015 yılında %3.8 oranında küçüldü. Orta ve Doğu Avrupa’daki çoğu ülkede büyüme genel olarak iyi oranlardaydı, fakat Ukrayna’yla yaşanan anlaşmazlık ve düşük petrol fiyatlarından kaynaklanan durgunluk Rusya’nın ekonomisinin %3.7 oranında küçülmesine sebep oldu. Bu da bölgenin ekonomisinde %1.7’lik bir küçülmeye yol açtı.
Gelişmekte olan Asya, 2015 yılında büyümesini sürdürdü. Çin’deki büyüme, hükümetin %7’lik hedefini ucu ucuna kaçırdı ve %6.9 olarak gerçekleşti. Hindistan 2015’te %7.3’lük büyüme oranıyla dünyadaki en hızlı büyüyen ülke oldu.
Afrika’daki başlıca pazarlar siyasi gelişmelere göre farklı oranlarda büyüme gösterdi. Güney Afrika’da elektrik kesintileri, işçi grevleri ve iç talepteki düşüklük sebebiyle büyüme yavaşladı. Nijerya ve Angola’da da düşük petrol fiyatları yüzünden büyüme yavaşladı; fakat Fas, Kenya ve Fildişi Sahili gibi petrol ihraç eden birçok ülkede büyüme oranları iyiydi. Orta Doğu ve Orta Asya’ya bakıldığındaysa, Suudi Arabistan’da güçlü bir büyüme görüldü.

SİGORTALI AFET HASARI 37 MİLYAR $
2015 yılında toplam 353 felaket gerçekleşti. Bunların 198’i doğal afetti, bu rakam bir yılda kaydedilen en yüksek doğal afet sayısı olarak kayıtlara geçti. Tüm felaketlerin ekonomiye maliyeti 92 milyar dolar civarında gerçekleşti. Swiss Re raporda, bu hasarın ortalama hasar olan 192 milyar doların çok aşağısında olduğuna dikkat çekti. Ekonomik hasarın 38 milyarlık bölümü, felaketlerden en çok etkilenen bölge olan Asya’dan geldi. 2015 yılında doğal afetlerin yarattığı hasarın 28 milyar dolarını, insan kaynaklı felaketlerin yarattığı hasarınsa 9 milyar dolarını sigortacılar üstlendi. Ekonomik hasarla sigortalı hasar arasındaki 55 milyar dolarlık fark, sigortalılık oranının küresel bazda hâlâ yetersiz olduğunu gözler önüne serdi.

HAYAT BRANŞINDA BÜYÜME SÜRECEK
2016 sonunda hayat branşındaki prim üretiminin hem gelişmiş hem de gelişmekte olan pazarlarda büyümesi bekleniyor. Büyümenin gelişmiş ülkelerde az da olsa hız kazanacağı, gelişmekte olan ülkelerdeyse yavaşlayacağı öngörülüyor. Gelişmekte olan pazarlardaki üretim artışı, Okyanusya’daki hayat pazarında beklenen iyileşmeden ve Batı Avrupa’daki az miktardaki üretim artışından kaynaklanacak. Swiss Re’ye göre, Kuzey Amerika’daki büyüme oranı 2016’da da 2015’tekiyle aynı çizgide olacak. Gelişmekte olan pazarlarda hayat branşındaki prim üretimi artışı, gelişmekte olan Asya’da 2016’da da devam edecek olan güçlü büyümeyi yansıtacak. Çin’deki büyüme yavaşlasa da güçlü bir şekilde sürecek. Endonezya ve Malezya’da gelişen katılım sigortacılığı hayat branşında da büyümeyi tetikleyecek. Latin Amerika hayat pazarındaki büyüme hızı ise fiyat rekabeti, düşük talep ve ekonomideki dalgalanmalar sebebiyle son yıllarda bölgede görülen trendin aşağısında kalacak. Orta ve Doğu Avrupa’daki birçok ülkede hayat branşındaki büyüme yavaşlayacak, Rusya’daysa hayat pazarında küçülme görülecek.

HAYAT DIŞINDA ÖZELLİKLE GELİŞMİŞ PAZARLARDA YAVAŞLAMA BEKLENİYOR
Swiss Re’nin öngörülerine göre, 2016 yılında hayat dışı pazarlardaki büyüme, özellikle de gelişmiş ülkelerde zayıflayacak. Kuzey Amerika’da fiyatlardaki düşüş sebebiyle büyüme yavaşlayacak. Batı Avrupa’da, ekonomik iyileşmenin yeterince hızlı olmaması sebebiyle hayat dışındaki büyüme baskılanacak. Gelişmiş Asya’da ekonomik ortam sigortacıları zorlayacak, fakat hastalık-sağlık gibi bazı branşlarda büyüme görülecek. Okyanusya’da da büyüme muhtemelen yasal değişiklikler ve fiyatlama üzerindeki baskı dolayısıyla düşük seviyelerde olacak.

Renk Özcan
renk@sigortacigazetesi.com.tr